Bijna een kwart van de docenten in het vo heeft in 2015 te maken gehad met verbaal en/of fysiek geweld door leerlingen. Dat blijkt uit een onderzoek van DUO en het AD naar fysiek en/of verbaal geweld door leerlingen en ouders. In dit artikel leest u de resultaten met betrekking tot agressie van leerlingen jegens docenten in het vo.
Circa 1.083 leraren en docenten (waarvan 652 werkzaam in het vo) zijn met behulp van een online vragenlijst ondervraagd over hun ervaringen met geweld en agressie in het onderwijs. De vragenlijst is samengesteld in samenwerking met het Algemeen Dagblad. Om voldoende respondenten te realiseren, is gebruik gemaakt van de onderwijsdatabase van DUO Onderwijsonderzoek.
Frequentie
In totaal heeft in 2015 bijna een kwart van de docenten te maken gehad met verbaal en/of fysiek geweld door leerlingen. Daarvan is een relatief kleine groep (2%) in aanraking gekomen met fysiek geweld. Bijna één op de twintig docenten (5%) uit deze groep is geduwd en een kleiner aantal heeft te maken gehad met schoppen en/of slaan (beiden 1%). Ook het gooien met objecten, zoals pennen of meubilair, is door docenten genoemd als vorm van fysiek geweld.
Bij verbaal geweld ligt het percentage een stuk hoger: daar is circa één op de vijf docenten (22%) het afgelopen jaar mee geconfronteerd. In de meeste gevallen ging het om uitschelden, maar ook grof en/of obsceen taalgebruik, intimidatie en het dreigen met vernieling van (persoonlijke) spullen kwamen voor. Denk hierbij onder meer aan schreeuwen, het dreigen met lichamelijk geweld of het verspreiden van roddels over de docent.
Aanleiding
De meest voorkomende aanleidingen voor fysieke en/of verbale agressie tegen de docent is het aanspreken op (onacceptabel) gedrag of de werkhouding. Ook geven docenten aan door leerlingen geïntimideerd te worden als reactie op straf of het afpakken van de mobiele telefoon. Daarnaast komen leerlingen ook uit onvrede over een beoordeling fysiek of verbaal uit de hoek. Tot slot spelen soms ook psychische problemen (zorgleerlingen) een rol.
Persoonlijke gevolgen
Voor het grootste deel van de docenten (57%) heeft de fysieke en/of verbale intimidatie geen persoonlijke gevolgen. Toch geeft een kwart van de respondenten uit het vo (26%) aan minder plezier in het werk te hebben sinds het gerichte geweld en is 9 procent naar eigen zeggen zelfs minder goed in zijn of haar werk. Onder de andere gevolgen – de overige 18 procent – vallen onder meer het verwisselen van baan/school, het voeren van ondersteunende gesprekken met collega’s en het weigeren van lesgeven aan de betreffende leerling.
Reactie na incident
De meest voorkomende reactie van docenten (73%) na fysiek en/of verbaal geweld is het bespreken van het incident met de leerling. Soms vindt er ook een gesprek plaats met de teamleider/mentor en/of de ouders en in enkele gevallen is er sprake van schorsing. Een kleine groep docenten (5%) heeft na een incident geen actie meer ondernomen. Bij 21% van de respondenten uit het vo is de omgang met de leerling na het voorval verstoord geraakt. De vertrouwensband met de leerling is dan verzwakt, de leerling krijgt niet langer (extra) aandacht of de docent houdt meer afstand ten opzichte van de leerling.
Wilt u graag verder lezen of bent u benieuwd naar de onderzoeksresultaten van geweld door ouders jegens docenten in het vo? Download dan de onderzoeksrapportage via de website van DUO Onderwijsonderzoek.
Heeft u weleens te maken (gehad) met verbaal en/of fysiek geweld door leerlingen? Hoe gaat/ging u daarmee om? Deel uw tips en suggesties via onderstaand reactieformulier.
