Dit fragment uit de VPRO-documentaire Ik en het web geeft een indruk van de rol van internet in het dagelijks leven van jongeren. Zeker verhelderend voor ouders en docenten. Eén onderwerp is wat de leerling doet met alle informatie die op Internet beschikbaar is. Hoe vindt de leerling zijn of haar weg hierin? En wat betekent dit voor het onderwijs én voor de docent?
Leerlingen vinden zelf hun weg in internet. Voor ouders en docenten kan dit verontrustend zijn. Het kind blijkt in een andere dimensie te leven. Doet ervaringen op waar ouders en docenten nauwelijks deel aan hebben. De leerling wordt in de steek gelaten. Waar is de volwassene die begeleiding en veiligheid biedt? Is dit een terechte vraag? De bekende Russische ontwikkelingspsycholoog Vygotsky (1896 – 1934) hechtte grote waarde aan het contact tussen kind en volwassene. Volwassene en kind betreden samen de zone van naaste ontwikkeling (de volgende fase van het leerproces), waarbij de volwassene het kind begeleidt bij het doorlopen van steeds weer nieuwe fases van het leerproces. Traditioneel is een belangrijke rol hier weggelegd voor de docent. De docent begeleidt de leerling op zijn weg naar volwassenheid. Hierbij heeft de docent de rol van kennisdrager.
Nu is er dus een nieuwe kennisdrager: internet. Een ramp voor het onderwijs? Het kan een ramp zijn als het onderwijs zich niet aanpast aan de nieuwe realiteit. Maar het biedt ook onvermoede kansen. Voor het onderwijs én voor de rol van de docent. Docenten vervullen nu in het overgrote deel van hun werk de rol van kennisdrager. Dit is een eenzijdige rol en doet eigenlijk docenten tekort. Zij hebben veel meer capaciteiten dan alleen maar les geven. Het internet en digitalisering biedt ongekende mogelijkheden docenten aan te spreken op de veelheid van talenten waarover zijn beschikken.
Eén van de belangrijkste taken van een leraar is te reflecteren op de door de leerlingen verworven kennis. In het huidige onderwijs gebeurt dit nauwelijks. Toch is reflectie essentieel. Wanneer leerlingen samen met hun leraar reflecteren over onderwerpen die van belang zijn, wordt er veel nieuwe en waardevolle kennis gecreëerd. Leerlingen leren door reflectie niet alles wat ze lezen klakkeloos aan te nemen als waarheid en werkelijkheid.
Wat vindt u als docent van de rol van internet in het onderwijs? Een ramp of een kans? Ziet u een nieuwe rol voor uzelf in het internettijdperk?
