De examenuitslagen zijn bekend. Voor de meeste leerlingen is het feest, maar voor enkele kandidaten breekt nu een extra spannende periode aan, zij moeten een herexamen doen. Tussen de uitslag op 12 juni en de start van het tweede tijdvak op 17 juni zitten maar vijf dagen. Vijf dagen om van teleurstelling naar kans te gaan. In dit artikel bespreken we hoe jij je leerling daarbij kan helpen.
Als je een leerling helpt met de voorbereiding op een herexamen, verschuift je rol van doceren naar het begeleiden van een kort maar intensief traject. Het gaat niet om alles nog een keer uitleggen, maar om slim kiezen wat wél het verschil kan maken.
Dag 1: Rustig kijken wat er mis ging
Begin niet met meteen plannen maken. Neem eerst de tijd om samen met de leerling het gemaakte examen door te nemen. Dit gesprek voer je het liefst binnen 24 uur na de uitslag, als de eerste emotie is gezakt maar de details nog vers zijn.
Pak het examen, de uitwerking en het correctievoorschrift erbij. Ga niet alle fouten af, maar zoek naar patronen:
Waar zijn de meeste punten verloren? Soms zit 60% van de gemiste punten in één onderwerp of bij één type vraag. Dan weet je waar je je pijlen op moet richten.
Wat voor soort fouten waren het?
- Wist je leerling iets gewoon niet? (Kennis)
- Snapte hij het principe wel, maar paste hij het verkeerd toe? (Toepassing)
- Ging het mis door haast, onduidelijke vraagstelling of rekenfoutjes? (Uitvoering)
Deze analyse bepaalt je aanpak. Een kennishiaat vraagt om herhaling, toepassingsfouten om gericht oefenen, uitvoeringsfouten om examenstrategie.
Dag 2-4: Gericht aan de slag
Vergeet het idee om alles nog een keer door te nemen. Daar is geen tijd voor, en het is ook niet nodig. Maak keuzes op basis van waar de meeste winst te behalen valt.
- Eerst de basis op orde Als er kennisleemtes zijn – formules, definities, basisfeiten – dan moeten die eerste prioriteit krijgen. Dit is relatief makkelijk te dichten en geeft snel vertrouwen. Eén dag gericht memoriseren van deze stof kan al veel verschil maken.
- Daarna gericht oefenen Willekeurig oude examens maken heeft niet zoveel zin. Focus op de vraagtypen waar het mis ging. Als de leerling struikelt over bepaalde opgavetypen, verzamel dan 10-15 van dat soort vragen uit verschillende jaren. Beter vijf vragen goed begrijpen dan vijftien examens halfslachtig maken.
- Examenstrategie oefenen Plan één of twee korte simulaties. Niet een heel examen, maar een selectie opgaven onder tijdsdruk. Dit helpt om het ritme te vinden en omgaan met stress.
Dag 5: Vertrouwen geven
De dag voor het herexamen draait alles om vertrouwen. Geen nieuwe stof meer, geen zware oefeningen. Dit is het moment om de leerling gerust te stellen.
Bespreek kort wat er de afgelopen dagen is verbeterd. Ga nog een keer langs de valkuilen waar de leerling de eerste keer in trapte – nu weet ze waar ze op moet letten. Herinner je leerling eraan dat hij de stof al een heel jaar heeft geleerd. Het zit er allemaal in, het moet alleen even naar boven komen.
Jouw rol als begeleider
In deze dagen ben je vooral de persoon die overzicht houdt. De leerling kan de neiging hebben om in paniek alles tegelijk te willen doen. Jouw taak is om focus te houden.
Plan korte, dagelijkse contactmomenten. Een videocall van tien minuten, een appje om te checken hoe het gaat. Niet om te overhoren, maar om te zorgen dat je leerling op koers blijft. ‘Ben je nog bezig met die formules, of kun je al verder naar de oefenopgaven?’
Wees eerlijk maar bemoedigend. Als iets te ambitieus is voor de tijd die er nog is, zeg dat. Maar laat ook zien waar vooruitgang wordt geboekt. ‘Die opgaven van gisteren gingen al veel beter dan vorige week.’
Het gaat om vertrouwen
Leerlingen die een herexamen maken, zijn vaak hun zelfvertrouwen kwijt. Ze denken dat ze ‘slecht’ zijn in het vak. Laat zien dat het vaak om kleine dingen gaat die het verschil maken.
Een leerling die 47% haalde, heeft geen wonder nodig – die heeft drie punten nodig. Die drie punten kunnen zitten in het beter lezen van de vraag, het niet vergeten van een formule, of het herkennen van een bepaald opgavetype.
Maak dat concreet. ‘Vorige keer ging het mis bij vraag 3, 7 en 12. Als je die soort vragen nu wel goed maakt, ben je er.’ Dat voelt veel overkomelijker dan: ‘Je moet beter worden in het hele vak’.
Een herexamen begeleiden in zo weinig dagen is intensief, zowel voor jou als voor de leerling. Maar het kan ook heel dankbaar zijn. Je helpt iemand niet alleen om een diploma te halen, maar ook om te leren hoe je met tegenslag omgaat en hoe je onder druk kunt presteren.
De kunst zit hem in focus houden, realistische doelen stellen en vooral: vertrouwen geven dat het wel kan!
