Rennen zorgt voor afkoelen bij kever

De woestijnkever rent door de hete duinen van de Namibwoestijn, terwijl de zon brandt en er geen wind staat. Dat pakt slecht uit, zou je denken: het beestje zal oververhit raken. Maar uit onderzoek bleek dat de kever juist warmte verliest door te rennen. De kever is ongeveer twee centimeter lang en zwart, heeft een horizontaal afgeplat lijf en hoge poten. Het dier gaat overdag opzoek naar voedsel en aangewaaid organisch materiaal. Mannen gaan bovendien op zoek naar vrouwen. De duinen in de Namibwoestijn zijn slechts schaars begroeid met grassen en struiken. De kevers kunnen daardoor niet steeds in de schaduw blijven, maar moeten het open zand op.

Bekijk de video ‘Survival strategies Namib Beetle’. Maak daarna de opdrachten.

Opdrachten

1 De Namibwoestijnkever behoort tot de groep van extremofiele insecten. Wat betekent extremofiel?

2 Leg uit dat het bijzonder is dat een organisme bij het rennen bij hoge temperatuur afkoelt. Bedenk wat er met jou gebeurt als je in de hitte gaat hardlopen.

3 Welk voordeel heeft het voor de temperatuurregeling dat de kever hoog op de poten staat, zodat het lichaam anderhalve centimeter boven het zand blijft?

4 Onderzoeker Carole Roberts voorzag de kevers van piepkleine thermometers. Als ze stil zaten, steeg de temperatuur. Tot haar verbazing daalde de temperatuur van de kevers als ze gingen rennen. Ze renden met een snelheid van 80 cm/s en hielden dat 50 seconden vol.
Hoe ver komen ze in zo’n ren?

5 In de Namibwoestijn is weinig wind. Roberts ontdekte dat er wel een andere luchtstroming optrad tijdens het rennen van de kevers. Er strijkt dan lucht langs het lichaam van de kevers en die neemt een deel van de warmte van het dier op. Bij haar metingen daalde de lichaamstemperatuur van de kevers.
Welke opzienbarende conclusie moest Roberts trekken?

6 Leg uit dat het gunstig is voor de warmteafgifte van de kevers, dat hun lijf horizontaal afgeplat is. 

Van de makers van Biologie voor jou