Waarom is de mens rechtop gaan lopen?

Ooit liepen we op handen en voeten, net zoals de primaten waar we zo verwant aan zijn. Dat is nu anders. We lopen niet alleen rechtop, maar hebben ook nog eens ontzettend lange benen. Waarom is dat eigenlijk zo? In deze video hoor je een interessante theorie van de bioloog Jelle Reumer.

Zo’n 3,5 miljoen jaar geleden maakt de Afrikaanse jungle plaats voor meer grasland. Diersoorten worden gedwongen om rechtop te staan. Ook onze voorouders passen zich aan en ontwikkelen langere benen.

Bekijk de video en maak de vragen van biologiedocent en toetsen-expert René Westra!

Vragen

1. Het woord ‘Waarom’ in de titel van de film is een beetje gek gekozen. Het klinkt alsof die boombewoner erover nadacht om maar eens te gaan proberen om rechtop te gaan lopen. Bedenk een betere startzin voor dit fragment. 

2. Professor Reumer noemt als oorzaak voor het verschijnsel dat tropisch regenwoud verandert in savanne, dat het klimaat verandert. Leg dit uit. 

3. Volgens Reumer zorgt rechtop lopen ervoor, dat onze voorouders daardoor harder konden lopen dan mogelijke prooidieren. Zoek in Binas of op internet gegevens op over de maximumsnelheid van de mens en mogelijke prooidieren. Laat zien dat Reumer ongelijk heeft. 

4. In Llanwrtyd Wells, een stadje in Wales, laat men hardlopers en paarden met een ruiter een race over 22 mijl lopen. Op een warme dag lagen de paarden in het begin ver voor, maar uiteindelijk won een hardloper, veel paarden lagen ergens oververhit langs het parcours. Geef hiervoor een verklaring, waarbij je rekening houdt met het verschijnsel dat onze voorouders steeds minder lichaamsbeharing kregen. 

5. De voorouders van de mens in de bomen aten voornamelijk bladeren en vruchten. Eenmaal op de grond, gingen ze ook vlees eten. Welke veranderingen zijn daarbij nodig in het gebit en in het spijsverteringskanaal? 

6. Waarschijnlijk aten mensen eerst uitgeputte of dode dieren. Later gingen ze echt op jacht. Welke ontwikkeling is daarvoor nodig? 

7. Mensen kunnen, anders dan dieren, heel lang achtereen actief blijven. Zo zijn er ultrawedstrijden bij bijvoorbeeld zwemmen en hardlopen, waarbij de deelnemers heel lange afstanden afleggen. Bij heel lange afstanden blijken vrouwen, die bij kortere afstanden wat achterblijven, de beste prestaties te leveren. Leg uit dat mannen eerst sneller zijn, maar bij langere afstanden vrouwen. Denk daarbij aan de brandstoffen die een mens gebruikt bij deze activiteiten.