Zonder een goede mondelinge taalvaardigheid is het lastiger om goed te kunnen participeren in de samenleving. Daarom is het essentieel hier voldoende aandacht aan te besteden in de klas. Deze vaardigheid hangt ook direct samen met effectieve feedback. In dit artikel lees je waarom deze combinatie zo belangrijk is.
Op 22 oktober is het Wereldstotterdag. Dit artikel verscheen eerder op Onderwijs van Morgen.
Goede mondelinge taalvaardigheden staan aan de basis van goede schriftelijke taalvaardigheden. Daarmee vormen ze een essentieel onderdeel van het onderwijs. De niveaus van leerlingen in een klas verschillen vaak behoorlijk en dat maakt het lastig om hieraan tegemoet te komen. Eén van de meest effectieve interventies voor het vergroten van de leerprestaties van kinderen, is het geven van feedback. Effectieve feedback is daarmee een wezenlijke stap in het proces om tot een goede voortgang van taalontwikkeling te komen.
Mondelinge taalvaardigheden
Er is internationaal veel onderzoek gedaan naar vaardigheden die nodig zijn om te kunnen functioneren in de 21e eeuw. Naar aanleiding hiervan zijn diverse modellen ontwikkeld en in elk model krijgt communicatie een prominente plek. Onderwijs functioneert immers door middel van communicatie. Om effectief te communiceren, zijn goede spreek-, luister- en gespreksvaardigheden essentieel.
Effectieve feedback
Het geven van feedback is een van de drie taalgroeimiddelen om interactie op het gebied van taalontwikkeling te geven. Feedback bestaat uit vier ingrediënten: bevestigen, helpen verhelderen, hertalen en verbeteren. Het kan op vier niveaus plaatsvinden: taak, proces, zelfsturing, samenwerking en niet specifiek/persoonlijk. Het is dus van belang om goed na te denken hoe je deze feedback geeft.
Verschillende soorten feedback
De essentie van de feedback en de manier waarop deze is geformuleerd, kunnen verschillen. De aard van de feedback kan bevestigend, kritisch, constructief en neutraal zijn. De manier waarop de feedback geformuleerd wordt kan begeleidend, sturend, aanmoedigend en neutraal zijn. Voorbeelden hiervan zijn:
- Taakgerichte feedback: bevestigend van aard, aanmoedigend geformuleerd
‘Heel goed, jullie hebben een hele mooie en volledige samenvatting van deze informatie gemaakt.’ - Procesgerichte feedback: constructief van aard, sturend geformuleerd
‘Zoek eerst nog eens wat meer informatie en zet dat dan om in jullie eigen woorden.’ - Feedback gericht op zelfsturing: kritisch van aard, neutraal geformuleerd
‘Jullie hebben de presentatie niet helemaal afgekregen. Hoe denken jullie dat dit gekomen is? Wat zouden jullie de volgende keer anders aanpakken?’ - Feedback gericht op samenwerking: neutraal van aard, begeleidend geformuleerd
‘Jullie verschillen hierover van mening, hoe kunnen we dat oplossen?’ - Niet specifieke/persoonlijke feedback: bevestigend van aard, aanmoedigend geformuleerd ‘Jullie zijn lekker bezig.’
Zone van naaste ontwikkeling
De doelen moeten specifiek en uitdagend zijn om de zone van de naaste ontwikkeling te bereiken. Met doelgerichte feedback maak je voor leerlingen inzichtelijk welke vooruitgang ze boeken. Zo geef je ze meer grip op hun leerproces. Kortom, de mondelinge taalvaardigheid is een essentieel onderdeel van het onderwijs. Het geven van doelgerichte, effectieve feedback is een goede manier om doelbewust aan de mondelinge taalvaardigheid te werken.
Meer lezen?
- Hoe geef je bij kinderen aan dat iets fout is? (+ gratis whitepaper)
- 5x leuke taalspelletjes
- Taal- en rekenprestaties verbeteren: referentieniveaus
- Zo krijg je jongens aan het lezen
Hoe bewust geef jij feedback op de mondelinge taalvaardigheid? Laat een reactie achter via onderstaand reactieformulier.
Mooi compact artikel Lisanne.
Heb je zelf ook de effectiviteit daarvan in je eigen praktijk onderzocht?
Verder ben ik nieuwsgierig hoe je aankijkt tegen het implementeren van een dergelijke werkwijze in je team. Het lijkt me namelijk best nog wel klus om dit tot alledaags handelen van je collega’s te maken. Mogelijk kan dit artikel daar zelfs wel een bijdrage aan leveren.
Veel succes!
Dankjewel Jack! Ik heb niet de effectiviteit onderzocht, maar wel welke leerkrachtvaardigheden wat betreft feedback op de mondelinge taalvaardigheden op onze school aanwezig zijn. Daaruit bleek dat er al veel vaardigheden aanwezig zijn, en dat er ook nog grote persoonlijke verschillen zijn. Om de werkwijze te integreren binnen onze dagelijkse praktijk heb ik geadviseerd om lesson study te combineren met collegiale consultatie. Zo kunnen collega’s van elkaar leren en goede voorbeelden zien. We gaan volgend jaar aan de slag met de rol van de leerkracht, waarbij we ons eerst zullen focussen op de rol van didacticus. Daar past het geven van effectieve feedback uitstekend bij.