Even een Kahoot! om de les te starten? Een YouTube-filmpje om de lesstof te verduidelijken? Als docent kun je bijna niet meer om de smartphone heen. Leerlingen gebruiken hem om hun rooster te bekijken, maar ook om te ‘snappen’ en te ‘appen’. Afleidingen die de leerprestaties niet ten goede komen…
Om maar met de deur in huis te vallen: uit onderzoek van de London School of Economics blijkt dat leerlingen van scholen waar mobieltjes niet zijn toegestaan, betere schoolprestaties leveren. De prestaties gaan met ruim zes procent omhoog. Vooral kinderen die moeite hebben met leren en kinderen met een taalachterstand zouden baat hebben bij een mobielvrije school. Wat zijn de kansen van mobielvrij onderwijs?
Stand van zaken
Frankrijk haalde afgelopen maand het nieuws met een nieuwe wet. Smartphones zijn er zowel op de basisschool als in het voortgezet onderwijs streng verboden. Zo ver is het in Nederland nog lang niet. Cijfers over het smartphonebeleid op Nederlandse scholen zijn er niet. De visie verschilt per school en per docent. Van de een moet je de telefoon bij aanvang van de les inleveren. De andere docent maakt er in de les fanatiek gebruik van. Sommige scholen houden mobielvrije dagen; op andere ligt de mobiel gewoon op tafel. Ook is er een aantal mobielvrije scholen.
Waarom mobielvrij?
Negatieve effecten van smartphones zijn er vooral door niet-educatief gebruik: WhatsApp, sociale media en afleiding van andere apps. De afleiding die de smartphone met zich meebrengt, kan leerprestaties van leerlingen onderuithalen. Uit dit onderzoek blijkt dat leerlingen die hun telefoon niet mee mochten nemen naar een toets, hoger scoorden dan leerlingen die hun telefoon wel mochten meenemen.
Volgens het Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek (NRO) hebben telefoons in de klas bovendien negatieve gevolgen voor sociale vaardigheden en het sociaal-emotioneel welbevinden van leerlingen. Leerlingen ervaren stress door de constante berichtenstroom. Groepsapps met de klas vormen bovendien een risico voor online pesten, zo bevestigen ook leerlingen van het (mobielvrije) Antoon Schellenscollege.
Tekortkomingen mobielvrij
Enkel redenen om de smartphone te verbieden, zou je denken. Toch leidt een dreigend verbod niet alleen bij leerlingen, maar ook bij leraren tot protest. Smartphones in de klas hebben ook voordelen; ze zijn bijvoorbeeld prima in te zetten als educatieve tool. Ook het NRO-onderzoek geeft aan dat ‘gereguleerd gebruik van mobiele telefoons voor educatieve doeleinden een positiever idee kan zijn dan het volledig verbieden ervan’. Relevant gebruik van telefoons heeft namelijk geen aantoonbaar negatief effect op de schoolprestaties. Niet-relevante berichtjes hebben dat wel. Multitasken is volgens wetenschappers het probleem. Het brein kan maar een ding tegelijk en de smartphone zorgt voor voortdurende afleiding.
Mobiel in de hand
Het zijn dus vooral de negatieve effecten van niet-educatief gebruik van de smartphone die je met een mobielvrije school kunt tegengaan. Geldt op jouw school geen mobielverbod? Of wil je wel telefoons toestaan in de les voor educatieve doeleinden, maar geen negatieve effecten op de leerprestaties van je leerlingen? Houd dan de regie. Benoem de gevaren en de kansen van de smartphone. Bied structuur en geef duidelijke instructies over wat wel en niet is toegestaan.
Zou jij graag lesgeven op een mobielvrije school? Of zie je toch meer in het gebruik van de smartphone voor educatieve doeleinden? Laat een reactie achter via onderstaand reactieformulier.
Voor mij mobiel vrij. Zelf bij een educatieve jahoor. Zie je aan het aantal deelnemers. Dat er een paar niet meedoen maar fanatiek iets anders aan het doen zijn.
Dit hoeft niet van hogerhand opgelegd te worden. Laat de docent, lees:professional, het zelf bepalen.
Ik persoonlijk stimuleer het gebruik van de smartphone als ondersteunend middel bij het leren van toetsstof door gebruik van bijvoorbeeld Quizlet.
Ik zou de nuance willen maken tussen smartphone als educatieve tool en technologie als hulpmiddel bij leren.
Wij hanteren een mobieltjesverbod (zie artikel NRC) en daar zijn we erg blij mee. Al onze leerlingen kunnen gebruik maken van een iPad in de les maar wij bepalen welke vrijheid ze krijgen, zo kunnen ze niet op social media.
We zijn ons er ook van bewust dat we als school leerlingen moeten leren omgaan met de verleidingen van Technologie daarom besteden we hier in de mediawijsheid-lessen uitgebreid aandacht aan.
De inzet van technologie kan een meerwaarde zijn, bij gebrek aan devices zou het zonde zijn om geen gebruik te maken van de smartphone van de leerling.
Voor mediawijzer.net schreef ik een blog naar aanleiding van de aanhoudende media-aandacht die onze school krijgt: https://www.mediawijzer.net/een-smartphonevrije-school-ja-of-nee/
mobielvrij is voor mij geen optie, om leren gaan met mobieltjes is onderdeel van opvoeding…..
Ik werk op een mobielvrije school “Thuis of in de kluis” is de regel – vorig jaar maakte RTL er nog een nieuwitem over:
https://www.rtlnieuws.nl/editienl/artikel/3763776/smartphoneverbod-op-alle-scholen-er-iets-meer-herrie-maar-het-werkt
Alleen bij het vak informatica is dat wel eens lastig, maar in overleg mag er altijd een uitzondering worden gemaakt voor specifieke opdrachten.
Gaat het om schoolprestaties die aansluiten bij onderwijsdoelen uit het verleden of 21e eeuwse vaardigheden? Politiek was ook overzichtelijker en Nederland was makkelijker bestuurbaar toen nog niet iedereen kiesrecht had of toen Nederland nog stevig verzuild was, maar dat is gewoon geen realiteit meer.
Op een rekenmachinevrije school zal waarschijnlijk de kwaliteit van hoofdrekenen ook significant toenemen, maar hoeveel van het onderwijs in de exacte vakken zal dan nog mogelijk zijn?