Vorige week laaide de discussie op over hoe zinvol het is om te blijven zitten in het voortgezet onderwijs. Jaarlijks blijft ongeveer vijf procent van de leerlingen zitten: dat zijn ongeveer 50 000 leerlingen. CNV Onderwijs denkt dat zitten blijven voorkomen kan worden door leerlingen in de zomervakantie en vlak daarna extra les te geven. Volgens CNV kost zittenblijven namelijk geld én het is demotiverend voor een leerling.
Voor- en tegenstanders
Het is niet verbazingwekkend dat er zowel voorstanders als tegenstanders zijn. Sommige docenten vinden het de omgekeerde wereld en vinden dat er een verkeerd signaal wordt afgegeven; leerlingen zouden door het jaar heen kunnen luieren en in de zomer dit dan weer even bijspijkeren. Andere docenten vinden het juist een goed voorstel en vinden het zonde van de tijd dat zittenblijvers al die vakken waarop ze wel een voldoende scoren ook over moeten doen. Verslaggever én zittenblijver Martijn van der Zande ging naar zijn oude school om te kijken hoe dit plan valt. (bron: NOS)
Niet voor elke leerling
Het niet hoeven doubleren is zeker niet voor elke leerling weggelegd. Een leerling die er met de pet naar gooit, moet niet de kans krijgen om in zes weken zomervakantie alles weer recht te trekken. Het gaat om leerlingen die in principe op het juiste niveau zitten, die voldoende gemotiveerd zijn, maar die net één onvoldoende (geen zware onvoldoendes!) teveel op hun eindrapport hebben staan.
Als een leerling dan bereid is om in de zomer hard te werken om één van zijn onvoldoendes op te halen, is daar dan iets op tegen? Het lijkt Clo Martens, docente Nederlands op het ds. Pierson College in Den Bosch, fantastisch als scholen extra ondersteuning zouden krijgen om leerlingen met achterstanden op te vangen, maar ze constateert tevens dat de tendens nu andersom is en dat scholen juist steeds minder geld krijgen.
Wat vindt u?
Zou het zinvol zijn om pilots op te starten om te kijken hoe zittenblijven verminderd kan worden? En zou het voor een bepaalde groep leerlingen inderdaad een optie zijn om bijvoorbeeld een ‘zomerbijspijkercursus’ te gaan volgen om één van de onvoldoendes op te halen? Zou Malmberg daar een rol in kunnen spelen door bijvoorbeeld cursusmateriaal op maat te maken? Ik ben erg benieuwd naar uw mening!
Als je niet meer kunt blijven zitten, haal je toch de motivatie weg bij de leerlingen. Dan wordt slechte cijfers halen in de hand gewerkt. Ik werk in het basisonderwijs en probeer alle leerlingen te motiveren het beste uit zichzelf te halen, maar daarnaast zijn cijfers maatgevend.
Ik ben het daarmee helemaal eens. En je moet daarbij ook wel leuke dingen voor de kinderen blijven organiseren, als je de ouderbijdrage een beetje laag kunt houden. Het ligt er natuurlijk ook aan wat je organiseert voor kinderen. Als je veel uitjes en reisjes doet dan gaat dit in de kosten lopen. Vroeger bij ons op de basisschool in Amsterdam lag het allemaal nog binnen de perken, maar nu zit er veel verschil tussen de scholen onderling.
Ik ben het daarmee helemaal eens. En je moet daarbij ook wel leuke dingen voor de kinderen blijven organiseren, als je de ouderbijdrage een beetje laag kunt houden. Het ligt er natuurlijk ook aan wat je organiseert voor kinderen. Als je veel uitjes en reisjes doet dan gaat dit in de kosten lopen. Vroeger bij ons op de basisschool in Amsterdam lag het allemaal nog binnen de perken, maar nu zit er veel verschil tussen de scholen onderling.
Ik ben er niet mee eens. Het gaat niet om belonen of niet. Ik merk dat leerlingen soms niet gemotiveerd zijn om te werken en als er druk op de ketel staat waanzinnige prestaties kunnen leveren. Leerlingen die er met de pet naar gooien doen dat omdat de lessen niet voor hun zijn gegeven. Niet alles is de schuld van de leerlingen. De lesboeren kunnen er ook een potje van maken. Docenten die daar als alleswetende voor de klas staan en vinden dat hij weet hoe het moet. Leerlingen kunnen ook zelf manieren vinden om te leren. Ook worden de hoogbegaafden tekort gedaan. Zij worden gedemotiveerd om prestaties te leveren: alles is toch stom. Zij zullen het wel in die 6 weken redden. Kijk naar het kind en ga niet de alwetende uithangen om de leerlingen “een lesje te leren”. Als docent en ouder kan ik zo woest worden van de betutelende en kortzichtige houding van sommige collega’s. Ik pleit voor kijken naar het kind. Onze ouderwetse manier is niet altijd de enige goede. Sommige collega’s zorgen dat onze kinderen de berekende kinderen worden en smoren alle plezier in het leren en onderzoekende houding van de leerlingen. Sommigen weten niet eens welke kinderen ze in de klas hebben en die willen dat met het opgeheven vingertje de leerlingen een lesje leren. Ik zou zeggen zorg eerst voor een prettige leersfeer in de klas! Zorg dat de kinderen enthousiast gaan werken in plaats van je lesje af te draaien. Ik ben zoveel beschadigde leerlingen tegen gekomen en dat allemaal dankzij die alwetende collega’s!!!
‘@rosa: Als docent zou je je moeten schamen voor het bedroevende niveau van je Nederlands. En als je niet wil dat alles eenzijdig vanuit de docent wordt bekeken, moet je dat ook niet andersom doen en alles vanuit de eeuwig verkeerd begrepen leerlingen bezien. Het mag dan niet helemaal zwart zijn, maar wit is het ook niet! De pot verwijt de ketel… Laten we zoeken naar een gemeenschappelijk grijs.
Ik ben er van overtuigd, dat het soms helemaal niet zo gek is voor een leerling om te blijven zitten. Als je echt goed aan het puberen bent, dan heb je overal aandacht voor behalve voor die “stomme” school. Zeker leerlingen die wat meer in hun rechter hersenhelft zitten, hebben hier last van. Van een jaar zittenblijven wordt het kind echt niet slechter. Vroeger bleven er veel vaker en veel meer kinderen zitten. Soms geloof dat er toen meer tijd was voor een kind om kind te zijn en voor een puber om puber te zijn. Bovendien raken er minder pubers gefrusteerd door de wellicht te hoge eisen, c.q. verwachtingen die wij hebben.
Oplossing lijkt mij heel simpel. Ik denk dat de leerling die slechte cijfers haalt en dreigt te blijven zitten, meteen na de reguliere lessen bijles moet kunnen krijgen. Ok, de docent moet daar dan wel de tijd voor krijgen om die lessen te geven.
Wat ik als eerste zie is zittenblijven kost geld, wat kost het om leerlingen in de zomer les te geven en vlak daarna?
De zomervakantie is eindelijk de echte vakantie voor docenten en leerlingen, laten we daar van genieten.
Demotiverend voor de leerling… Als de leerling gewoon zijn best gedaan had dan was hij of zij over gegaan. Natuurlijk kan er wat gebeurt zijn waardoor een leerling die normaal zou over gaan het nu niet haalt, maar is het nou zo erg om een jaar te blijven zitten. Je vrienden zitten dan een klas hoger dat klopt, maar je ziet ze toch in de pauze? Het lijkt me juist verstandig het jaar over te doen, je kan je beter richten op de onderwijsdoelen en ook nog een beetje chillen en je bent dan goed voorbereid op het volgende jaar.
Ook ik weet dat het huidige onderwijssysteem voortkomt uit de periode van de industriële revolutie naar Angelsaksisch model. Ook ik besef dat die periode al weer een tijd achter ons ligt. Ook ik onderken dat er sindsdien een hoop veranderd is. En maar al te goed weet ik dat de huidige digitale ontwikkelingen te vergelijken zijn met de uitvinding van de boekdrukkunst laat 15e eeuw. Maar nog steeds maken we gelukkig gebruik van de aloude waarden als convocatio, disputio en lectio. En daar is niets mis mee. Om nu het onderwijs te overgieten met een sociaal sausje door te stellen dat zitten blijven schadelijk is voor de leerling en tegelijkertijd op pagina 3 van de Telegraaf die, hoe kan het ook anders, uitbundig naar buiten kwam met dit nieuws en daar meldde dat dit alles niets anders is dan een ordinaire bezuinigingsoperatie, tjsa, dan vraag je jezelf langzaam aan van alles af. Zo begrijp ik de VO-raad niet die dit alles ondersteunt. Betekent dit dat zij ook werkelijk alles toejuichen als het maar de plannen van het demissionaire kabinet ondersteunen. Zijn zij inmiddels ook verheven tot de welsprekende marionet van dit kabinet? En dan de voorzitter van CNV onderwijs. Nee, die bedenkt dit plan en durft dan te zeggen dat de leerling centraal staat!. Ik daag deze meneer uit om op mijn hardwerkende en excellente VMBO school in Den Bosch eens een dagje mee te komen werken, mits hij eens uit zijn ivoren toren durft te komen. Het laatste wat het onderwijs wil is de strohalm kwijtraken waarmee leerlingen te motiveren zijn. Het is zinvoller om naar de oorzaken te kijken van het zittenblijven in plaats van symptomen te bestrijden. Nee, die wetenschappers uit de 19e eeuw deden het nog niet zo slecht, want ook zij keken naar oorzaak en gevolg.
Men kan dus beter naar de oorzaken van het zittenblijven kijken en daar beleid op maken. De voornaamste oorzaken van zittenblijven zijn te hoog advies meegegeven vanuit het basisonderwijs. Nederland lijkt plotseling slimmer geworden te zijn want het aantal gymnasia neemt alsmaar toe. Maar die te hoge inschaling wordt pijnlijk duidelijk als je ziet hoe hoog het percentage afstromers is in HAVO land. Tegelijkertijd is er onlangs een onderzoek van OC&W gepubliceerd waarin aangegeven werd dat 37% van de docenten op HAVO scholen geen goed les kan geven. Voorwaar, een significante vaststelling. Nee, laten we het zittenblijven handhaven voor de reguliere leerling en maatwerk leveren voor die leerling waarvoor de reguliere route een (te) lastige is. Tot slot wil ik meegeven dat een duidelijke hervorming van het onderwijs noodzakelijk is. In dat opzicht moet en mag er wel eens wat gebeuren, zodat we van dat artefact, het huidige onderwijssysteem verlost raken.
Zittenblijven kost geld? Nou laat ze dan maar betalen die zittenblijvers, zou ik zeggen. Als je een zittenblijversboete invoert van tussen de duizend en tweeduiyend Euro gaan luie leerlingen vrijwel zeker op tijd aan het werk. Als je kinderen die vrijwillig naar een hoger leerjaar op een lager niveau doorstromen en leerlingen die ECHTE sociale problemen thuis hebben van de boete bevrijdt, heb je een redelijk rechtvaardig systeem. Als iets veel geld kost is de inzet onmiddellijk hoger en worden maatregelen op tijd genomen in plaats van te laat. Ouders bedenken dan niet pas in juni dat hun kind wellicht extra steun nodig heeft.
De nieuwe regering straft alle ambitieuze mensen die een tweede studie willen doen met tienduizenden Euro extra collegegeld. Dat geld kan de regering beter halen bij leerlingen die denken niets te hoeven doen op school omdat hun ouders toch hun leven financieren.
Mijn commentaar verondersteld uiteraard GOED onderwijs met docenten die er HELEMAAL voor gaan, hun leerlingen kennen en hun leerlingen alle steun bieden die nodig is.
Ik ben mentor van een 2 vmbo klas waar veel doubleurs in zitten. Doubleren bij leerlingen die op die leeftijd verder puberen werkt tegen hen. De persoonlijke ontwikkeling van deze pubers botst met de jongere klasgenoten. Geeft heel veel problemen.
Overgaan, met taken, goed plan gekoppeld aan een IOP (individueel ontwikkelingsplan) De extra zorg die nodig is bij alle ellende bij een doubleur is dan ook niet meer nodig. !
Wat mij betreft is er niet veel keuze, het niet laten blijven zitten werkt een nog gotere achteruitgang van het onderwijs in de hand. Bij mijn school, VMBO wordt zittenblijven met alle middelen tegengegaan, ik ondervind daar de nadelige gevolgen van; totaal gedemotiveerde leerlingen die met geen stok meer aan het werk te krijgen zijn. Dit werkt zo lang en zo negatief door in het vervolgonderwijs. Ik kan dit soort uitlatingen dan ook alleen maar zie als de zoveelste bezuinigingskreet. Extra begeleiding levert veel eindsprinters op, niet doen! Als je kwaliteit wilt moet je streng zijn, rechtvaardig zijn en consequent handelen. En van mij mag een complimentje op zijn tijd ook nog.
Beste Cas,
Ik ben het niet met je eens. In mijn klas(2 vmbo) zouden 18 lln doubleren. Ik ben geschrokken en een eigen plan van aanpak gemaakt en nu blijft er 1 jongen zitten.
Hoe?
-hulp van een ambulante begeleidster ingeroepen om het probleem van de klas en de kids boven water te krijgen
-strategiebespreking waar afspraken iz gedrag etc werden gemaakt
-dit koppelen aan een e-mail procedure met de ouders. Gaat er iets mis, direct een mail naar ouders met behoorlijk strenge aanpak en dus ook gevolgen.
-ouders waarbij het met hun kind helemaal mis gaat op school face to face in gesprek met alle ouders..is heel veel werk maar het werkt fantastisch! Permanente koppeling van ontvangen e mails van ouders naar de vakdocenten en directie en inzage in SOM –cijfers dus. Alle mail bewaren en in SOM zetten
-intervisie bij docenten waar het niet lekker liep door de ambulante begeleidster en ook niet bang zijn docenten waar het nodig is maatregelen te nemen bij docenten waar het echt niet gaat
-permanente terugkoppeling naar coördinator en ook directeur
-ouders vaak op school voor een gesprek
Gevolg: rond Pasen was bij iedere docent het proces gekanteld en …er staat niets meer in het klassenboek.
Veel motivatie en respect is er weer.
Waarom ik fel tegen doubleren ben is dat je echt als docent geprikkeld dient te worden om te zorgen dat dat niet gebeurd. Ook niet gemotiveerde kinderen kun je aan de slag krijgen. Omdenken, je mindset veranderen, zoeken naar een weg naar voren. Kids waar het echt niet meegaat gaan naar andere scholen. Bv roc, rebound etc. Kost heel veel tijd maar je krijgt wel een flow. Ik vind ook dat de docenten in fit onderwijsland veel meer bijscholing moeten krijgen. Ik werk nu 38 jaar voor de klas en als ik zie wat ik aan bijscholingen heb gedaan….zie ik nu echt niet. Zou maar eens beginnen met de oude en prima cursus didactische werkvormen van het KPC. Als oude Pedac man , met veel aangeleerde vaardigheden kon je en kun je goed op weg.
Ik zal je een voorbeeld geven van wat er kan gebeuren als je een kind laat doubleren en geen rekening houdt met zijn ontwikkeling.
Een leerling van mij is veel verder in de gehele ontwikkeling dan haar 14 jarige klasgenootjes. De motivatie was en is peume. Een verloren jaar! Heb iedereen hiervoor gewaarschuwd maar te veel verliespunten dus over. De leerling had en heeft moeite om gemotiveerd de lesdag te beginnen en kom te vaak te laat. Leerplichtambtenaar in actie via de protocollen. Haltstraf: film bekijken over spijbelen en een poster maken.. geen resultaat dus nu binnenkort in de zomervakantie voorkomen bij de officier van justitie en rechter. Zou op een straf kunnen uitdraaien en als dat niet goed gaat 25 dagen jeugddetentie.
Waar hebben we het eigenlijk over, verdorie. Deze kinderen verdienen anders!!
Ik heb nog een advies voor iedereen in het onderwijs die het oude denken hanteert.. ook bij het doubleren
Bekijk dit eens:
http://beroepscollege.blogspot.nl/2012/04/extra-verdieping.html
Mr. Kanamori komt in september in Nederland en kijk of je er naar toe kunt. Dat is pas lef tonen en ik weet zeker dat het doubleren in dit land zonder te veel poespas behoorlijk zal verminderen.
Ik werk al vele jaren op een Vrije School en daar blijft nooit iemand zitten, daar geloven we niet in. Alleen bij zeer grote uitzondering doet een leerling de voorexamenklas over (ik kan me van de afgelopen 10 jaar 3 leerlingen herinneren). En onze examenresultaten (VMBOt, HAVO, VWO) zijn uitstekend.
Naast alle gebruikelijke vakken doen we bovendien heel veel aan creatieve en kunstzinnige vakken, tot en met een grote kooruitvoering in de examenklas.
Dat kan allemaal. Bepaald niet zonder moeite, maar het werkt. De leerlingen houden (blijkt uit onderzoek) een groter plezier in leren en komen socialer en zelfstandiger in het leven te staan.
Dit alles maakt dat ik op geen andere school wil werken.
Wel is het me een raadsel waarom dit zo onbekend is allemaal.
Als we een discussie voeren over de kwaliteit van onderwijs en de rol die zittenblijven daar in speelt is het wat mij betreft volstrekt onverantwoord om het afschaffen ervan als een mogelijke bezuiniging te zien. Dat tast natuurlijk het oordeel aan. Argumenten met betrekking op de kosten horen wat mij betreft dan ook niet in deze discussie thuis.
Dat zittenblijven niet altijd het beste is lijkt mij duidelijk, maar ik heb door de jaren heen toch ook heel wat leerlingen gezien die er profijt van hebben gehad. Niet alle zittenblijvers hebben daar zelf schuld aan. De houding van “het is hun eigen schuld” die Helga hier naar voren brengt is dan ook wat mij betreft niet gepast. De situatie is gewoon niet zo simpel.
Als er veel mensen tegen het systeem van zittenblijven zijn is het wellicht goed om mogelijke alternatieven te verkennen, maar om nu (veelal slechts op basis van de eigen ervaring of reorganistatie en bezuinigingsdrift) het oude en bewezen van zittenblijven te veroordelen is mij veel te kort door de bocht. Het systeem heeft zijn waarde door de decennia heen wel bewezen en ontwikkeld. Er bestaan al langer scholen waarop zittenblijven geen optie is, maar dat systeem heeft geen grote populariteit verworven. Het is goed mogelijk dat dit alleen voor bepaalde groepen goed werkt, maar niet als landelijke standaard. Wat mij betreft zouden er best een aantal scholen bij mogen komen die zomerbijscholing in plaats van het systeem van zittenblijven hanteren (ik vind de vrije school van Frank een prima voorbeeld, al weet ik vrij zeker dat een vrije school niet voor iedere leerling geschikt is). Dan kunnen we na enkele jaren eens kijken of er een bredere populatie met succes bediend is.
Ik ben overigens geen voorstander van het gebruik van de zinsnede “blijkt uit onderzoek” zonder een verwijzing naar welk onderzoek dat dan precies geweest is. Examenresultaten zeggen mij ook niet zoveel zonder de actieve of passieve selectie van de eindexamenpopulatie te kennen.
Hier is al veel onderzoek naar gedaan die het tegendeel bewijst (o.a. Visible Learning, John Hattie). Laat ze eerst eens een studie doen naar dit onderwerp voordat ze met zo’n voorstel komen… Dan wordt veel leed voorkomen. En vanuit het oogpunt van ‘kostenbesparing’ is het onderwijs nog nooit vooruit gegaan. Helaas.
Goede discussie. Ik vraag mij echter af, wie gaan die zomercursussen geven? Ik wil, na een heel schooljaar echt op vakantie.
Ik wil blijven zitten omdat ik het te druk heb met hoe hoe het gaat thuis ik heb een zusje met autisme dat voor veel problemen zorgt en ben daardoor heel moe maar iedereen zegt dat ik het jaar moet doen en gewoon door blijven gaan maar dat lukt me niet ik zit in de 2 de kan iemand me helpen
Mijn moeder is trouwens overspannen en mijn vader is heeft ook autisme zie mijn vader niet en wil hem ook niet meer zien
Zitten blijven is een goede tactiek om de motivatie hoog te houden
De lieve groeten