Er wordt veel sombers uitgewisseld over begrijpend lezen in het onderwijs. Schoolboeken, maar ook toetsvragen en examenopgaven, een stappenplan en een werktekening, de brief over kamp, als ze al gelezen worden worden ze lang niet altijd goed begrepen.
Leesproblemen veroorzaken gammele kennisbouwwerken.
Stapel je kennis op iets dat half begrepen is, dan zakt de volgende laag ook scheef en zo broddel je door. En wie niet goed leest, schrijft waarschijnlijk ook niet best.
Een leerling met een zwak leesbegrip heeft daar hinder van bij ieder vak en bij iedere toets. Niet alleen zijn resultaten, maar ook zijn motivatie en zijn zelfvertrouwen lijden onder zijn leesproblemen.
Veel scholen richten leesgroepen in, extra uren waarin probleemlezers worden bijgespijkerd. In sommige klassen schiet het leesbegrip van maar liefst 70% van de leerlingen tekort, zo bleek uit een enquête die Malmberg vorig jaar uitzette onder docenten. Uit die enquête bleek ook dat er nauwelijks geschikt materiaal voorhanden is om in een korte tijd resultaat te boeken. Daarin is nu voorzien met het verschijnen van Leesvaardig.
Wat is Leesvaardig?
Een team van vijf ervaren lezers met een liefde voor onderwijs ontwikkelde de nieuwe methode waarmee brugklassers in 18 lessen tot een goede leesvaardigheid (1F) gebracht kunnen worden.
Leesvaardig stimuleert dat de leerling noodzaak en nut van goed lezen ervaart tijdens de lessen. Het gaat steeds om de vraag: wat moet ik met deze tekst? Hoe ontfutsel ik de informatie die ik nodig heb aan deze tekst? De lessen zijn zeer afwisselend van aard. Zo wordt er gelezen in schoolboekteksten, maar leerlingen moeten ook een moord oplossen en hun standpunt bepalen over het downloaden van muziek en games.
De docent is onmisbaar
In de leeslessen van Leesvaardig speelt de docent een cruciale rol. Hij is de ervaren lezer die een goed leesproces kan voordoen. Hij herkent leesproblemen en kan samen met de leerling ontdekken waardoor problemen veroorzaakt worden: ziet de leerling wel structuren? Schiet zijn woordenschat tekort? Dóet hij wel iets met de tekst? De docentenhandleiding geeft veel tips om de leerlingen in dit proces te begeleiden.
Om te zien hoe de schrijvers de lessen begrijpend lezen aanpakken kunt u een beoordelingspakket aanvragen.
Corinne – Leuk om je op deze site weer eens tegen te komen. Ik vind dit een helder artikel. Waarom zijn leerlingen minder leesvaardig? Ze zijn bepaald niet dommer geworden dan de oude generaties. Als expert in leerstijlen heb ik snel de neiging een verklaring te geven vanuit het gebruik van de twee hersenhelften. Lezen en taal doen vooral een beroep op de linkerhersenhelft. Het leren van kinderen speelt zich onder invloed van e-learning voor een veel groter deel dan vroeger in de rechterhersenhelft af. De rechterhersenheft is echter niet talig. Zou de oorzaak of althans een deel daarvan niet kunnen liggen in het intensieve gebruik van de nieuwe media? De huidige generaties nemen snel informatie op. Maar ze doen dat op een andere manier. Dit fenomeen zou eens wetenschappelijk onfderzocht moeten worden. Tot ziens Corinne.
Corinne, Ik sluit mij bij Henk aan. Wat leuk. Yvonne en Renske hebben op de redactie van OVM het hele gebeuren doed Im Griff.
Een onderzoek naar de invloed van de nieuwe media op de taalontwikkeling van de kids lijkt mij zeker geboden.
In de lessen die ik geef gebruik ik steeds meer slimmerkunde tools en ik sta er echt van te kijken hoe snel de kids het oppakken en zeer snel uitbouwen. Het maakt niet meer uit wat de leeftijd en het nivo is. Ik sta er echt versteld van. De motivatie van de kids gaat op deze manier met een duizelingwekkende vaart omhoog.
Theo
‘@Corinne, dr Henk en Theo, Leesproblemen moeten al veel eerder gesignaleerd zijn, namelijk al in de basisschool. Helaas is het accent voor wat lezen betreft op technisch lezen komen te liggen. Erg belangrijk voor het proces “leren lezen”, maar het schiet vaak door. Langzame lezers komen in de hogere leerjaren op onvoldoende te staan. Ieder kind is niet even snel en een kind wat goed kan lezen (niet meer spellend of radend) hoeft naar mijn mening geen AVI 9 te halen in groep 6! Ze kunnen nog twee jaar vooruit. In het verleden toen het leesniveau (technisch) nog niet te toetsen was, waren leerkrachten ook in staat om te beoordelen of een kind “echt” kon lezen en werden ze niet gestraft (waarom eigenlijk?) met een onvoldoende. Voordrachtslezen had toen veel meer prioriteit!
Begrijpend lezen is natuurlijk erg belangrijk voor je verdere studie, maar als dat niet in orde is, moet dat in het basisonderwijs ook al zijn opgevallen! Kinderen met ASS hebben meestal problemen met begrijpend lezen, omdat ze soms de linken niet zien. Extra training in eht v.o. lijkt me een optie. Begrijpend lezen is te trainen en te toetsen! In de hoogste klassen van het primair onderwijs wordt het veelal aangevuld met studerend lezen. Er zijn zeer goede leesmethoden (studeren, begrijpend lezen) voor de basisschool in de markt. Ik vind het een slechte zaak dat leren studeren na de basisschool opeens niet meer nodig is!! In België zijn alle scholen verplicht daar (leren studeren) iets aan te doen en let de inspectie erop! Ik pleit ervoor om dit ook in Nederland te doen! Beter letten op goed onderwijs en geen scholen meer afrekenen op opbrengsten (geen kind is gelijk).
Onderwijs van Morgen en dr. Henk Witteman van harte gefeliciteerd met het succes bij OCW!!
Voor wat betreft dit artikel van Corinne heb ik twee opmerkingen:
– Er is de laatste jaren een stroom papier over ons heen gekomen. Ik heb zelf de nijging om alles snel te lezen, wil ik er door komen. Dat lukt niet altijd goed. En met het snelle internet erbij krijgen we inderdaad een andere jeugd. Ik denk dat het goed is om jongeren te leren schiften (toch weer een studievaardigheid) en dat ze leren belangrijke informatie goed door te nemen. Niet voor niks is twitteren zo kort, want wil je snel kunnen schiften, dan kan dat daardoor. Dus meer digitale lesstof in de klas, denk ik. Je kunt deze ontwikkeling niet stoppen. Waar ik ook altijd even aan moet denken is wat ik een keer op het internet las: Stel dat het internet eerder was uitgevonden dan het boek. Literatuur kwam ook tot ons via de computer; het bleek handiger dan brieven schrijven of schrijven op een grote rol. Opeens was daar het boek en een groep jongeren raakt eraan verslaafd, wat zou dan de reactie zijn?
– Toch weer even terug naar het boek (ik lees liever een papieren boek dan iets digitaal; krijg er last van mijn ogen van). Leer kinderen vooral na de basisschool hoe ze moeten leren studeren, plannen e.d. Erg nodig in dit jachtige tijdperk en dan vooral voor de jongens. Ik ben het dus met jee eens Henk. Een boek waarvan ik weet dat het al in het v.o. wordt gebruikt is: “Leer als een speer”, door Jan Willem van den Brandhof.. Haast alle adviezen(maar wie ben ik) spraken me erg aan. Maar op de Belgische markt zijn ook methoden voor het voortgezet onderwijs te krijgen.
Corinee: “Leesvaardig” is natuurlijk een prima initiatief!!! Ik zou het wel eens willen bekijken.
Jack , je laatste zin spreekt me erg aan. Beter letten op goed onderwijs en scholen niet beoordelen op de opbrengsten. Ik zie in mijn omgeving basisscholen die vooral kinderen uit de middenklassen en hoger trekken en scholen in volkswijken waar de ouders vaker minder taalvaardig zijn. De resultaten van deze scholen vergelijken op basis van objectieve beoordelingen is inderdaad niet eerlijk. Wat je moet meten is de leerwinst. Waarmee kwam het kind binnen, welke handicaps heeft het en wat is de leerwinst?
Jack , je laatste zin spreekt me erg aan. Beter letten op goed onderwijs en scholen niet beoordelen op de opbrengsten. Ik zie in mijn omgeving basisscholen die vooral kinderen uit de middenklassen en hoger trekken en scholen in volkswijken waar de ouders vaker minder taalvaardig zijn. De resultaten van deze scholen vergelijken op basis van objectieve beoordelingen is inderdaad niet eerlijk. Wat je moet meten is de leerwinst. Waarmee kwam het kind binnen, welke handicaps heeft het en wat is de leerwinst?