Begin van de maand september heeft de Afrikaanse Unie aangegeven dat ze een nieuwe projectie willen gebruiken als standaard kaart. Op de meest gebruikte projectie, geven ze aan, kloppen de afmetingen niet van het continent Afrika. Maar kunnen wij zo gemakkelijk overstappen naar een andere kaart? In deze lesbrief gaan we eerst in op de historie van de kaart en vervolgens gaan we kijken hoe kaarten ons een onbewust beeld meegeven van de wereld.

Opdrachten
Bekijk eerst het filmpje op YouTube en beantwoord daarna onderstaande vraag samen met je klasgenoot.
1 Weten jullie welke projectie er gebruikt wordt in de atlas?
2 Weten jullie al wat een nadeel is van deze projectie?
Ondanks de nadelen wordt deze kaart veel gebruikt, onder andere in de scheepsvaart. Toch kun je jezelf afvragen of dit argument ook geldt voor een kaart die geplaatst wordt bij bijvoorbeeld een nieuwsbericht in de krant.
3 Leg uit waarom deze kaart zoveel gebruikt wordt.
Gebruik de atlas. Zoek eerst de staatkundige kaart van de wereld op en zoek op het internet een wereld kaart uit Azië. Zoek bijvoorbeeld Chinese World map. Vergelijk vervolgens de twee kaarten en beantwoord daarna onderstaande vraag.
4 Welke kaart is voor jou het gemakkelijkst om je te oriënteren?
5 Welke gebied is nu in het midden van de kaart te vinden?
Overleg met je klasgenoot.
6 Wat valt jullie op als je kijkt naar de positie van West-Europa op deze kaart?
Een kaartmaker kan dus zelf kiezen welke projectie er gebruikt kan worden bij het maken van een kaart. Vervolgens kan de kaartmaker ook kiezen om de continenten op een bepaalde manier weer te geven. Hierdoor beïnvloed je de manier waarop iemand naar de wereld kijkt.
Bekijk de volgende website gisgeography.com en beantwoord daarna de onderstaande vraag.
7 Welke wereldkaart zou voor de landen op het Afrikaans continent een geschiktere kaart zijn? Leg uit waarom.
Gebruik nogmaals de site gisgeography.com. Bekijk eerst de verschillende projecties en beantwoord daarna onderstaande vraag samen met je klasgenoot.
8 Welke kaart zou de Verenigde Staten kunnen gebruiken om aan te tonen dat Rusland een dreigend gevaar vormt? Geef ook aan waarom je dat denkt.
9 Welke projectie zou je kunnen gebruiken om aan te tonen dat Groenland juist bij de Verenigde Staten zou kunnen horen?
Terugkijkend op de vraag zien we dus dat je met het kiezen van projecties ook je kijkers kan beïnvloeden.
Vaak als we het hebben over Nederland, hebben we het eigenlijk over het Koninkrijk der Nederlanden. Daar horen ook de gemeenten en de eilanden met een aparte status in het Caribisch gebied bij.
Burgerschap
10 Waarom kiezen we er vaak niet voor om deze gebieden af te beelden op een kaart en wat zou daar het gevolg van zijn?
Taal
11 Leg in je eigen woorden uit of je vindt dat de Afrikaanse Unie gelijkt heeft en we andere kaarten moeten gaan gebruiken. Gebruik in je antwoord minimaal twee argumenten.
12 Waarom zou het voor de Afrikaanse landen (toch) belangrijk zijn om een kaart te gebruiken met de juiste verhoudingen? Ga hierbij ook in op het bestaande beeld van Afrikaanse landen in het algemeen.
Van de makers van De wereld van
Antwoorden bekijken
Om de antwoorden te kunnen zien, moet je zijn ingelogd. Heb je nog geen account? Meld je dan nu aan! Het is GRATIS.
1 De Mercatorprojectie.
2 De grootte van de landen kloppen niet naarmate je verder van de polen afkomt.
3 Omdat de kaart goed gebruikt kan worden bij het navigeren met een kompas.
4 Eigen antwoord leerling, de meeste leerlingen zullen aangeven dat de atlas kaart gemakkelijker is.
5 Het Aziatisch continent.
6 Het continent Europa is aan de zijkant van de kaart afgebeeld.
7 Eigen antwoord leerling, bijvoorbeeld:
Nummer 2 Azimuthal Equidistant, deze kaart heeft het Afrikaans continent in het midden staan, alle andere landen liggen om het continent heen.
8 Eigen antwoord leerling, er moet een kaart gekozen worden waarbij Rusland relatief dicht bij de Verenigde Staten wordt afgebeeld. Denk bijvoorbeeld aan nummer 9, Cube, hierbij is Rusland boven Alaska geplaatst.
9 Eigen antwoord leerling, bijvoorbeeld:
Nummer 37, Robinson. Deze projectie laat heel mooi zien dat Groenland nog bij Noord-Amerika ligt.
10 Vaak kiezen we voor de kaart van Nederland om praktische redenen, de gebieden zouden anders te klein worden afgebeeld. Hierdoor lijkt het dus net of het Caribisch gedeelte van het koninkrijk niet belangrijk zijn.
11 Eigen antwoord leerling:
Ja, dat moet wel. Het is oneerlijk dat het grote continent nu zo klein wordt afgebeeld, waardoor het lijkt alsof het minder belangrijk is dan bijvoorbeeld Groenland. Daarnaast gebruiken wij de kaarten niet meer om bijvoorbeeld te navigeren, dus is dat geen reden om voor deze projectie te kiezen.
Nee, op deze kaart zie we het Afrikaans continent nu in het midden van de kaart afgebeeld, daarnaast is het onmogelijk om een bol plat op een papier af te beelden zonder dat er ergens gebieden kleiner en of groter afgebeeld moeten worden.
12 Voor Afrikaanse landen is het belangrijk dat ze niet als klein en arm worden afgebeeld, het beeld wat al erg lang over het gehele continent bestaat. Het goed afbeelden van het grote continent kan al een verandering betekenen in hoe het continent wordt gezien.
