Geslachtstest in de sport

Om oneerlijke situaties in wedstrijden te voorkomen, heeft voorzitter Sebastian Coe van de Internationale Atletiekfederatie naar buiten gebracht dat vanaf 1 september 2025 iedereen die wil deelnemen aan de wereldkampioenschappen bij de vrouwen, een wangslijmtest moet ondergaan om te checken of het echt om een vrouw gaat. In de toekomst gaat dit voor alle wedstrijden gelden. Via de wangslijmtest wordt vastgesteld of er in de wangslijmcellen het SRY-gen voorkomt. Dat gen bevindt zich op het Y-chromosoom, dat normaal gesproken alleen bij mannen voorkomt en zorgt voor de aanmaak van testosteron. Wordt dat gen gevonden, dan volgt uitsluiting van deelname bij wedstrijden voor meisjes of vrouwen.

Bekijk de Engelstalige video en maak daarna de opdrachten.

Opdrachten

1 De geslachtstest sluit vrouwen met het Swyer Syndroom ten onrechte uit.
Zoek uit hoe dat zit.

2 De geslachtstest sluit AOS-vrouwen ten onrechte uit.
Zoek uit hoe dat zit.

3 Een aandoening zoals congenitale bijnierhyperplasie kan leiden tot overmatige aanmaak van testosteron door de bijnierschors.
Leg uit dat vrouwen met deze aandoening niet worden uitgesloten, terwijl ze veel testosteron produceren.

4 Het SRY-gen kan overigens ook liggen op het X-chromosoom. Dat komt voor bij mensen met het De La Chapelle Syndroom.
Zoek uit hoe dat kan en of mensen met dit syndroom mannen of vrouwen zijn.

5 Prestaties in de sport hangen niet alleen af van testosteron. Noem enkele factoren die ook invloed hebben op de prestaties van bijvoorbeeld een sprinter bij de 100 meter atletiek.

6 Buiten het SRY-gen kunnen ook andere genen een rol spelen bij sportprestaties. In 1972 werd de Finse langlaufer Mäntyranta betrapt op het gebruik van doping met epo. Maar na onderzoek bleek dat hij geen doping gebruikte, maar in een bepaald gen een mutatie had die ervoor zorgde dat zijn receptoren voor epo veel beter en sneller werkten. 
Welk voordeel had Mäntyranta van deze mutatie?

Van de makers van Biologie voor jou