Zonder motivatie is het leren van nieuwe lesstof erg moeilijk. Er zijn veel manieren om een leerling te motiveren, als je het maar op de juiste manier doet. Gemotiveerde leerlingen presteren beter, hebben meer zelfvertrouwen en voelen zich beter. We zetten vier veelgemaakte fouten bij het motiveren van een leerling voor je op een rijtje en geven je ideeën voor een betere aanpak.
1. Vertel het ‘waarom’
Leerlingen horen het vaak: als je nu niet leert, dan vind je nooit een goede baan. Of: als je weer een onvoldoende haalt, dan ga je misschien niet over. Op deze manier spreek je de angst van de leerling aan, in de hoop dat hij of zij beter zal presteren. Het tegendeel is waar. Niet alleen neemt de motivatie nog verder af, je werkt zo ook faalangst in de hand. Beter is het om uit te leggen hoe het volbrengen van een taak leidt tot het gewenste doel. Bijvoorbeeld: door je huiswerk te maken, kom je te weten welke vragen er bij de overhoring komen.
2. Pas op voor stereotypering
Er bestaan enkele stereotype vooroordelen als het gaat over leerlingen in het onderwijs. Bijvoorbeeld: meisjes zijn beter in lezen dan jongens. De nadruk hierop leggen motiveert niet, maar leidt vooral tot prestatiedruk en dat werkt averechts. Bovendien voelt de leerling zich in een hokje gezet, waardoor hij of zij het gevoel krijgt er niet bij te horen. Benoem deze stereotiepe aannames daarom niet, maar geef iedere leerling het gevoel dat hij of zij deel uitmaakt van de groep, ongeacht de leerresultaten. Moedig aan dat leerlingen met verschillende achtergronden samenwerken.
3. ‘Waarom moeten we dit weten?’
Als leerlingen niet gemotiveerd zijn, dan stellen ze vaak de vraag: ‘Waarom moeten we dit weten? Wat heb ik aan de stelling van Pythagoras?’ Of: ‘Waarom is het belangrijk te weten dat de aarde uit verschillende lagen bestaat?’ Ze zijn altijd op zoek naar hoe ze het geleerde in de dagelijkse praktijk kunnen toepassen. Bij veel onderwerpen kun je dit uitleggen, maar vaak ook niet. In dit artikel van JM Ouders vind je een aantal goede argumenten die je kunt gebruiken om aan leerlingen uit te leggen waarom leren belangrijk is; zoals het trainen van de hersenen en het vergroten van de woordenschat.
4. Leef je in
Het is erg belangrijk dat je het potentieel van je leerlingen goed inschat. Wanneer je hun vaardigheden onderschat en de uitleg té uitgebreid maakt, dan zullen ze zich onzeker gaan voelen. Aan de andere kant, door leerlingen opdrachten te geven die te moeilijk voor hen zijn, kun je faalangst veroorzaken. Ze kunnen er te perfectionistisch mee omgaan of ontmoedigd raken als ze een fout maken. Leg bij de instructie de focus op wat leerlingen op dat moment al weten en wat ze moeten weten. Op die manier kun je de juiste instructies geven, die passen bij het niveau van de leerling op dat moment.
Extra begeleiding
Er kunnen ook andere redenen zijn waarom een leerling niet gemotiveerd is. Misschien zijn er persoonlijke omstandigheden of obstakels waar ze mee te maken hebben. Het is daarom belangrijk je leerlingen goed te leren kennen. Leg uit dat je er altijd voor ze bent als ze ondersteuning nodig hebben.
In enkele gevallen lukt het als leerkracht niet om een leerling gemotiveerd te krijgen. Een intern begeleider heeft de juiste gereedschappen om de leerling dan verder te helpen. Lukt het niet om een leerling te motiveren? Probeer deze dan in ieder geval te helpen met belangrijke vaardigheden als samenwerken met anderen en omgaan met tegenslag. Als kinderen zo positieve ervaringen opdoen en meer zelfvertrouwen krijgen, werkt dat ook door in hun motivatie.
Meer lezen?
Op deze website vind je meer informatie en artikelen over het thema motivatie en een artikel over andere manieren om leerprestaties te verbeteren.
Hoe pak jij de motivatie van je leerlingen aan? Laat het ons weten via onderstaand reactieformulier.
Wij motiveren de leerlingen door de vooruitgang in het leerproces van leerlingen te duiden aan hun. Is dit ook bewezen dat dit werkt?
Ik heb dit eens nagetrokken en ik zie in onderstaande link dat het duiden van de vooruitgang bij het leerproces van de leerlingen inderdaad ook de motivatie bij leerlingen bevorderd.
http://doks.pxl.be/doks/do/files/FiSe8ab2a82155c572e50155c5763c710634/Van_Malderen_Melissa_bachelorproef.pdf;jsessionid=467A72C77F08B5306CB71EBE086130B7?recordId=SEtd8ab2a82155c572e50155c5763c710633
Iemand leuke tips om vorderingen in het leerproces te visualiseren?
Bij AVI-lezen gebruiken wij een soort tijdlijn maar dan met de verschillende niveaus en op wasknijpers staan de namen van de leerlingen geschreven en deze worden op de “niveaulijn” hangen. Dan zien ze hoe ze vooruitgaan in het lezen. Ze mogen deze zelf verhangen zodat ze de vooruitgang zelf echt zien.
Een zeer leuk idee, Cindy! Maar voor zwakkere lezers is dit misschien niet altijd zo’n leuk concept, omdat zij zien dat ze minder sterk zijn dan de rest van de klas op vlak van lezen. Misschien kan je hier ook met een ‘niveaulijn’ werken maar dan op individueel niveau waarbij ze bijvoorbeeld de niveaulijn moeten kleuren tot het AVI-niveau dat ze beheersen zodat dit echt enkel hun individuele niveaulijn is en zodat ze enkel hun eigen niveau en hun eigen vooruitgang zien. Ik spreek hier vanuit mijn eigen ervaringen op mijn werkplek, omdat leerlingen echt grof tegen elkaar kunnen zijn als het op zo’n zaken aankomt. Wat denken jullie?
Romy, zo kan je dit inderdaad ook doen. Bij ons motiveert het juist nog meer omdat ze elkaar willen inhalen. Maar ik kan me voorstellen bij klassen waar de onderlinge relaties tussen de leerlingen minder goed zitten, jouw idee wel beter is.
Bedankt voor de tips 🙂 Het is een mooie opmerking die je maakt. Ik denk inderdaad dat dit afhankelijk is van klas tot klas.
Als ik jouw visie zo hoor Cindy dan kan ik mij daar zeker ook in vinden. Maar zoals Sanne zegt is dit inderdaad zeer afhankelijk van klas tot klas.
De rationale is inderdaad zeer belangrijk om mee te delen. Ikzelf heb geleerd in mijn opleiding logopedie om deze rationale altijd mee te delen en dit te linken met “de praktijk/ het dagdagelijks leven”, dus waarvoor ze dit later nodig hebben. Ik ga hier dus helemaal mee akkoord. Stereotypering moet volgens het boek ‘Leren omgaan met diversiteit in de klas’ ook niet letterlijk benoemd worden naar de kinderen toe, maar het is wel belangrijk om de diversiteit als een sterke te benutten. Het samenwerken (waarbij diversiteit als sterkte wordt benut) met andere leerlingen is ook zeer belangrijk i.f.v. de motivatie. Maar er zijn volgens mij ook nog heel veel andere manieren (naast deze in het artikel) om leerlingen te motiveren.
Bijvoorbeeld wanneer u beweging verwerkt in uw les dan zijn de leerlingen ook meer betrokken en dus gemotiveerder. Dit blijkt toch uit deze internationale verruiming https://www.edutopia.org/classroom-student-participation-tips en uit mijn eigen ervaringen hiermee.
Mooie bevestiging van dit artikel en bedankt voor het aanvullend idee over beweging! Ik probeerde het vandaag uit en merkte inderdaad dat mijn leerlingen betrokkener en gemotiveerder waren door de bewegingsactiviteit!!!