Met gemiddeld 1 uur per dag minder les en een leerplichtige leeftijd van 7 jaar hebben Finse leerlingen op 15 jarige leeftijd 2000 uur minder onderwijstijd genoten dan Nederlandse leeftijdgenoten. Toch scoren Finse leerlingen op die leeftijd gemiddeld veel beter.
Zo is Finland als enig Europees land te vinden in de top 3 van de door Aziatische landen aangevoerde PISA-lijst. Nederland is op deze lijst pas te vinden op de 11e plek. Wat doen de Finnen anders in hun onderwijs waardoor het zoveel effectiever is? Wat doen de Finnen anders in hun onderwijs waardoor het zoveel effectiever is?
Collaboratief versus competitief
Wat opvalt binnen het Finse onderwijsmodel is de vrijheid die Finse docenten genieten en de samenwerkingscultuur. Dat laatste is een typisch Finse cultuureigenschap en vormt ook een fundamenteel uitgangspunt van het onderwijs in Finland. Onderwijs is collaboratief en niet competitief ingesteld. Scholen hebben niet als missie de beste leerlingen voort te brengen, maar houden zich meer bezig met hoe leerlingen en scholen kunnen samenwerken om voor iedereen de beste onderwijskansen te creëren.
Binnen het Finse onderwijs wordt veel maatwerk geboden. Onderwijsprogramma’s worden niet landelijk, maar per school door docenten zelf ontwikkeld. De kwaliteit van de docenten bepaalt in Finland de kwaliteit van het diploma; er worden geen centrale toetsen als de Cito-toets afgenomen en er vindt geen toezicht plaats door een onderwijsinspectie zoals we dat in Nederland kennen. Docenten hebben in Finland veel meer autonomie. Een gunstig neveneffect hiervan is dat per hoofd van de bevolking de onderwijskosten lager zijn dan in Nederland; docenten doen veel meer zelf.
Hoog opgeleide docenten
Meer vrijheid betekent ook meer verantwoordelijkheid en kwaliteit. Dit vraagt om goed opgeleide docenten die beschikken over uitstekende pedagogische en didactische kennis. Finse docenten, zowel in het basis- als voortgezet onderwijs, zijn daarom allen universitair geschoold en afgestudeerd op een wetenschappelijk valide onderzoek. Deze wetenschappelijke achtergrond heeft grote voordelen. Docenten hebben de bagage om zelf een verantwoord curriculum te ontwikkelen, toetsen te ontwerpen en hun eigen onderwijs te evalueren en te verbeteren.
Hier is dankzij de kortere schooldagen bovendien meer tijd voor. Deze extra tijd wordt ook benut voor betere samenwerking tussen docenten. Docententeams hebben o.a. tijd om leerproblemen van leerlingen met elkaar te bespreken, feedback te geven op elkaars lessen en nieuwe plannen te ontwikkelen.
Status
Docent word je in Finland overigens niet zo maar. Studieplaatsen bij de universiteit zijn beperkt en aan de toelating tot de opleiding gaat een zware selectieprocedure vooraf. De studie zelf is bovendien ook nog eens behoorlijk pittig. Het succesvol afronden van de opleiding verwerft prestige. Docenten in Finland staan hierdoor veel hoger in aanzien dan collega’s in Nederland. De autonomie die de docenten in Finland hebben, wordt ook erkend door de samenleving.
Kortom, in het Finse onderwijs staan docenten voor de klas met een absolute passie voor het vak en zij zijn door hun universitaire opleiding in staat op effectieve wijze te onderwijzen en hun vak verder door te ontwikkelen.
Hoe kijk jij aan tegen het Finse model waarvan het succes voor een zeer belangrijk deel leunt op de academisch geschoolde docenten? Heeft het Nederlands onderwijs baat bij meer universitair opgeleide docenten?
In nederland kijkten maatschappij EN politiek nar het onderwijs alleen in termen van kosten. Verder is NL een centralistisch land. Alles moet in den haag bedacht worden. Het finse model invoeren in NL vraagt een zeer lange termijn EN een visie. Beiden zijn in ons politieke klimaat niet (meer) aanwezig.
Fins mirakel blijkt fata morgana
In een onderzoek van de universiteit van Helsinki van 2012 werd vastgesteld dat de Finse 15-jarigen zwak presteren voor de meeste leerdomeinen – en heel wat zwakker dan in 2001. Die zwakke leerprestaties bevestigen vroeger onderzoek uit 2010. Onderwijskrant heeft er destijds over gepubliceerd (www.onderwijskrant.be, nr. 161, mei 2011). Toch wordt tot op vandaag Finland nog steeds als een onderwijsparadijs op alle vlakken voorgesteld.
Pasi Sahlberg, de propagandist van het Finse onderwijsmirakel heeft die zwakke leerresultaten steeds en moedwillig verzwegen tijdens zijn vele propaganda-sessies in de verschillende landen. Het recent onderzoek van de universiteit van Helsinki kan/durft Sahlberg niet langer doodzwijgen. Een panikerende Sahlberg twitterde een paar dagen geleden: @pasi_sahlberg: Working on a column on “What if Finland loses its top-notch in education?”. Ideas, please! Op zijn blog vernemen we nu dat de 15-jarigen volgens het onderzoek van de universiteit van Helsinki van 2012 eerder zwak presteren, dat de relatie met de SES er ook vrij hoog is, dat de verschillen tussen de klassen vrij hoog zijn …. Allemaal zaken die haaks staan op de sprookjes over onderwijsparadijs Finland.
De belangrijkste conclusie van het onderzoek van 2012 luidt: “The change between the year 2001 and year 2012 is significant. The level of students’ attainment has declined considerably. The difference can be compared to a decline of Finnish students’ attainment in PISA reading literacy from the 539 points of PISA 2009 to 490 points, to below the OECD average. The mean level of students’ learning-supporting attitudes still falls above the mean of the scale used in the questions but also that mean has declined from 2001. The mean level of attitudes detrimental to learning has risen but the rise is more modest. … The impact of students’ home-background was, instead, obvious: the higher the education of the parents, the better the student performed in the assessment tasks. The between-school-differences were very small (explaining under 2% of the variance) while the between-class differences were relatively large (9 % – 20 %). “
We vermelden ook uitdrukkelijk dat de onderzoekers van de universiteit van Helsinki vrezen dat precies de comprehensieve structuur van het Fins onderwijs een belangrijke oorzaak is van de zwakke leerprestaties: “It is time to concede that the signals of change have been discernible already for a while and to open up a national discussion regarding the state and future of the Finnish comprehensive school that rose to international acclaim due to our students’ success in the PISA studies.’
Met een verwijzing naar deze studie concludeert Sahlberg op zijn blog: “Formal education seems to be losing its former power and the accepting of the societal expectations seems to be related more strongly than before to students’ home background.” (Faculty of Behavioral Sciences, Department of Teacher of Education Research Report No 347).
De recente grootschalige studie van de universiteit van Helsinki bevestigde de zwakke leerresultaten vastgesteld werden in een meer beperkte studies van 2010: “The results of the Vantaa study could be compared against the results of a similar assessment implemented in 2004. As the decline in students’ cognitive competence and in their learning related attitudes was especially strong in the two Vantaa studies, with only 6 years apart, a decision was made to direct the national assessment of spring 2012 to the same schools which had participated in a respective study in 2001.
2 Onderzoek van 2010: sterke achteruitgang Finse 15-jarigen
De al vermelde Finse evaluatiestudie van 2010 wees al uit dat tal de meeste schoolse leerresultaten tijdens de voorbije 6 jaar met niet minder dan 25 % waren gedaald: The weakened academic skill of students in six years (Bron: Education Evaluation Center, University of Helsinki, prof. Jukka Himane). Een greep uit de scores van de 15-jarigen (9de graad): evolutie van 2004 naar 2010: mathematical thinking van 62% naar 49%; verbal deduction van 59% naar 51%; reading comprehension van 60% naar 50%; History van 58% naar 48%. Dit was ook al een bevestiging van een studie van 2006.
Op het internet lazen we over die studie van 2010 destijds de bijdrage: Finns ain’t what they used to be for teen pupils- News |Published in TES Newspaper, 27 May, 2011. De bijdrage startte zo: “Finland – Shock news for nation’s admired education system, as research shows huge decline in learning ability of 15-year-olds”. Volgens prof. Sirkku Kupiainen zijn de dalende resultaten significant en zorgwekkend. Irma Iho, voorzitster van de vereniging wiskunde, stelde dat leerkrachten en professoren wiskunde er allang op wijzen dat de Finse leerlingen voor de echte – meer abstracte – wiskunde zwak scoren en dat PISA al te weinig de echte wiskundekennis meet. De Finse Schoolraad stelde in een reactie dat er de voorbije jaren ook minder aandacht was voor het moedertaalonderwijs.
Ook de Franse onderzoekster Nathalie Bulle schreef in 2009 dat er in Finland al lange tijd opvallend veel kritiek was op het te lage niveau van de leerlingen vanwege de docenten van het hoger en universitair onderwijs. Bulle schreef: “Les professeurs de l’enseignement supérieur en Finlande, dans les universités et écoles d’ingénieur, s’alarment en réalité de la chute du niveau des étudiants et dénoncent le cercle vicieux qui consiste à devoir retravailler des concepts qui auraient dû êtremaîtrisés au lycée et qui ne l’ont pas été parce qu’au lycée le temps a dû être employé à revoir desconcepts qui auraient dû être acquis au collège. Ils dénoncent la faiblesse ou l’absence des bases communes de connaissances sur lesquelles il est possible de construire au niveau supérieur” (N. Bulle, L’école et son double, 2009).
Let goed op wat Feys hier doet: Door het “mirakel” te noemen, maakt hij zich schuldig aan het hanteren van de Stropop drogreden:
Gezien de kwaliteit van de docenten is het helemaal geen mirakel dat Finland het zo goed doet.
PISA beoordeelt alle landen op dezelfde manier, dus kritiek op PISA is ongegrond.
Ik heb mijn twijfels bij het ontbreken van inspectie, maar the proof of the pudding, etc.
“Docent wordt je in Finland overigens niet zo maar. ”
“t” moet weg achter “docent”
vgl.: loop je, fiets je, zing je etc. dit itt:
je loopt, ke fietst, ke zingt etc.
Raf Feys heeft gelijk.
mvg
MG Otter den Hollander
Lektor pedagogikk Zweden en bekend met de Scandinavische onderwijsmodellen.
Onduidelijkheidje rechtzetten. Ik bedoel de “t” achteraan het woord “wordt” Dit woord staat achter “docent”.
Bedankt voor de oplettendheid! We duiken even in het archief en passen de fout aan.
Sinds wanneer is “kijken” een zwak werkwoord?
Moet het niet “de politieke onderwijsnarren” zijn?
Worden in de nederlandse taal landen- en plaatsnamen niet met kapitaal geschreven?
Tegen dit soort taalgebruik en spelfouten helpt ook een gedecentraliseerd onderwijsmodel niet.
Sinds wanneer is “kijken” een zwak werkwoord?
Moet het niet “de politieke onderwijsnarren” zijn?
Worden in de nederlandse taal landen- en plaatsnamen niet met kapitaal geschreven?
Tegen dit soort taalgebruik en spelfouten helpt ook een gedecentraliseerd onderwijsmodel niet.