Een continurooster op de basisschool heeft een kortere middagpauze. Daardoor is de schooldag ook korter. Voor werkende ouders is het fijn dat zij niet naar huis hoeven voor de lunchpauze. Maar werkt het ook voor leraren en kinderen? Recent stond het nieuws vol berichten over hongerige kinderen in de klas omdat zij niet genoeg tijd hebben om hun brood op te eten. In dit artikel vind je tips om de pauze zo goed mogelijk in te delen – voor jou én je leerlingen.
Kortere pauze en kortere dagen met het continurooster
Ouders – met name moeders – zijn de afgelopen decennia meer gaan werken. Om de opvang tijdens de lunchpauze beter te regelen zijn veel scholen overgegaan op een continurooster of zelfs een vijf-gelijke-dagen-rooster. De pauze duurt maximaal drie kwartier en kinderen blijven op school. Ze eten vaak met de docent in de klas. Daarna hebben ze ongeveer een half uur om te spelen. Hoe werkt dit in de praktijk?
Volle broodtrommel terug naar huis
Het continurooster kwam laatst volop in het nieuws toen voedingswetenschapper Floor Scheffers er aandacht aan schonk op Instagram. Haar dochter zit in groep 3 en at haar lunch nooit op. ‘Waarom zit je lunchtrommel steeds zo vol als je thuiskomt, heb je geen trek?’, vroeg Floor aan haar dochter. Haar antwoord was: ‘De lunchtijd was al om.’ De voedingswetenschapper legde het voorval voor aan haar ruim twaalfduizend volgers. Haar inbox stroomde vol berichten van ouders van wie de kinderen met buikpijn thuiskwamen tot ouders die alleen nog maar zachte broodjes meegeven. ‘Daar zitten geen korsten aan, dus die zijn sneller op’, vertelde Floor aan het RTL-Nieuws.
Kader: De voor- en nadelen van het continurooster
Aan het continurooster en vijf-gelijke-dagen-rooster zitten fijne en minder fijne kanten. We zetten een aantal voor- en nadelen op een rij.
Voordelen
Veiligheid: kinderen blijven op school lunchen, in plaats van thuis. Dat scheelt een moment waarin zij door het verkeer van huis naar school moeten.
Personeel: als school hoef je niet meer op zoek naar overblijfouders. Jij als docent eet immers met je klas.
Minder onderbreking: omdat je als leerkracht zelf bij de kinderen blijft, is de pauze een minder grote onderbreking. Kinderen pakken het lesprogramma in de middag daardoor weer sneller op.
Nadelen
Verplichting: alle kinderen zijn verplicht om de pauze op school door te brengen. Niet alle ouders vinden dit prettig. En voor sommige kinderen is dit vermoeiender dan wanneer zij even naar huis zouden gaan.
Taakverzwaring voor leerkrachten: in plaats van ouders of overblijfkrachten, blijf jij bij je klas. Hierdoor is je pauze korter en heb je er nog een taak bij.
Past niet bij het bioritme: uit onderzoek blijkt dat leerlingen aan het eind van de middag hun aandacht het best bij de les kunnen houden.
Jouw pauze als leraar
Als leraar heb je recht op pauze. Maar vaak wordt die pauze in beslag genomen door vragen van leerlingen of nog even snel een les voorbereiden. Op die manier heb je geen tijd om tot rust te komen. In de Arbeidstijdenwet voor het basisonderwijs staat dat je recht hebt op een half uur pauze bij werkdagen van langer dan 5,5 uur. Deze pauze mag eventueel worden opgesplitst in twee keer een kwartier.
In je pauze hoef je geen toezicht te houden op leerlingen. Je hebt echt een moment vrije tijd. Samen lunchen met je leerlingen telt dus niet als jouw pauze. Scholen kunnen de pauze op verschillende manieren organiseren, zodat docenten écht even vrij hebben. Juist met een continurooster is dat extra belangrijk. Bekijk ook eens deze tips voor mini-pauzes om meer rust tijdens een schooldag te ervaren.
Tips om de pauze voor leraren te organiseren
- Laat verschillende klassen tegelijk pauze houden. Een aantal leraren kan op de leerlingen letten, terwijl de anderen pauze hebben.
- Zet vakleerkrachten in. Zo heb jij als groepsleerkracht pauze, terwijl je klas bijvoorbeeld een gym-, muziek-, of knutselles krijgt.
- Maak gebruik van vrijwilligers, overblijfkrachten, onderwijsassistenten of een professionele organisatie die ook de voor- en naschoolse opvang verzorgt.
Pauze is onderwijstijd?
Ook voor je leerlingen is het belangrijk om een moment van rust te hebben. Het is niet wettelijk vastgelegd hoeveel pauze leerlingen nodig hebben. Er is wel opgenomen dat ‘activiteiten evenredig over de dag verdeeld dienen te zijn’. Scholen met een continurooster bepalen zelf – in overleg met de medezeggenschapsraad – of de pauze telt als onderwijstijd. Dit betekent dat je een langere pauze kan hebben, zonder dat leerlingen langere schooldagen hebben. Maar wél tijd hebben om rustig hun boterham te eten, naar de wc te gaan en buiten te spelen.
Goede voeding en voldoende tijd om te eten is een basisvoorwaarde om goed te leren. Merk je dat je leerlingen hier te weinig tijd voor hebben? Dan kun je dit aankaarten bij de medezeggenschapsraad.
Tips voor een fijne pauze voor je leerlingen
- Ga naar buiten: dit blijft de allerbeste manier om overtollige energie kwijt te kunnen. En frisse lucht is ook altijd goed natuurlijk.
- Spelletjes in de klas: als het hard regent, blijf je liever binnen. Doe dan bijvoorbeeld stoelendans of ga ballonnen hooghouden in de klas.
- Eerst naar buiten, dan eten: merk je dat veel leerlingen moeite hebben om hun brood op te eten? Misschien helpt het om eerst buiten te spelen en daarna te lunchen. Zo voorkom je dat het voor kinderen die langzamer eten als een straf voelt dat zij pas later naar buiten mogen.
Kader: Continurooster en vijf-gelijke-dagen-rooster
Scholen mogen zelf hun exacte lestijden bepalen. Zolang ze het verplichte aantal lesuren maar halen. Dat betekent dat niet iedere school met een continu- of een vijf-gelijke-dagen-rooster op dezelfde tijden begint en eindigt.
Over het algemeen starten de meeste scholen met een continurooster tussen acht en half negen ’s ochtends. Rond twaalf uur is er een korte pauze. Vervolgens gaan de lessen door tot ongeveer half drie. In het continurooster is de woensdagmiddag hierop een uitzondering. Kinderen krijgen die dag enkel tot de middagpauze les. Daarna hebben ze een vrije middag.
In het vijf-gelijke-dagen-rooster hebben – de naam zegt het al – alle lesdagen een gelijke lengte. Dit geeft meer rust, regelmaat en duidelijkheid voor kinderen. Alle lesdagen zijn gelijk, ook die voor de onderbouw en bovenbouw. Door de kortere lesdagen heb je meer tijd voor lesvoorbereiding, overleg en oudercontacten na schooltijd. Nadeel: tijdens de lunch nog even snel een opdracht voor de middag bedenken zit er niet meer in.
Hoeveel scholen hebben zo’n rooster? Uit onderzoek van DUO blijkt dat de meeste scholen een continurooster of vijf-gelijke-dagen-rooster hebben. Van de ondervraagde scholen hanteert 26 procent een continurooster en 24 procent een vijf-gelijke-dagen-rooster.
Merk je dat jij en je leerlingen gedurende de dag een rustmoment kunnen gebruiken? Onderwijs- en ontwikkelingspsycholoog Tamara Wally deelt in dit artikel tips om mindfulness toe te passen in de klas.
