Leren met behulp van een tablet is hip & happening in het voortgezet onderwijs. Schoolbestuurders, docenten en leerlingen zijn – op enkele criticasters na – enthousiast over het gebruik van de tablet. Nu de educatieve uitgeverijen hun lesmateriaal voor dit device beschikbaar hebben, lijkt iedereen klaar voor de start. Maar is vraag en aanbod voldoende op elkaar afgestemd om de potentiele didactische meerwaarde van de tablet echt te ontdekken?
Digitale initiatieven
De afgelopen twintig jaar heeft ICT hoog op de agenda gestaan bij scholen. Leerlingen moesten digitaal vaardig worden en daar werd veel lesmateriaal voor ontwikkeld. Lastig was en is het soms wel. Tijdens klankbordbijeenkomsten noemen docenten dat e-learning niet erg praktisch is als de school nauwelijks snelle computers beschikbaar heeft. En een collega die je net te snel af is met reserveren van het computerlokaal werkt ook niet echt bevorderend.
Hoewel digiborden in klaslokalen nu steeds normaler zijn, heeft het gebruik ervan op het voortgezet onderwijs nog niet zo’n vlucht genomen als in het basisonderwijs. En ook kwamen er laptopscholen: mooie initiatieven waar veel energie in wordt gestoken. Alleen groeit die groep scholen nauwelijks. Er komen wel nieuwe bij, maar net zo vaak stapt een school – teleurgesteld door de hoeveelheid werk die de digitale overstap met zich meebrengt – weer over op het vertrouwde papier.
De tablet
De tablet is een handzaam en gebruiksvriendelijk apparaat. Je kunt ‘m altijd meenemen dus je hebt altijd alles bij je. Dit apparaat lijkt dus uitermate geschikt voor gebruik in het onderwijs. De leerlingen zitten niet verstopt achter een beeldscherm en dat is voor u als docent wel zo prettig. Het is ook een apparaat dat uitnodigt tot interactiviteit. Leerlingen worden daardoor aangezet tot een actievere en individuelere opname van de lesstof. De docent kan de leerling zo veel beter monitoren en individueel begeleiden. Daar valt winst te boeken ten opzichte van het boek.
Enige teleurstelling
Dit schooljaar zijn voor het eerst alle lesmethoden van de grote uitgeverijen verkrijgbaar voor de tablet. Naast enthousiasme over het gebruik van deze methodes neem ik – op fora en in onderzoeken – ook een zekere teleurstelling waar. Ik lees dat de aangeboden lesmethodes niet veel meer zijn dan een digitale variant van het boek. Er is wel meer interactiviteit geïntegreerd, maar waar is de mogelijkheid tot differentiatie? Of de ruimte voor verschillende leerstijlen van leerlingen? Wanneer komt de digitale didactische meerwaarde, waar scholen al zo lang naar op zoek zijn, tot uiting? Intelligente systemen, die de luie leerling na een paar gerichte vragen meteen filtert van de leerling die het echt niet snapt.
Onderwijsrevolutie
Al met al denk ik dat de tablet een goed device is dat uitnodigt om volledig digitaal te gaan werken. Persoonlijk, individueel, maar ook makkelijk inpasbaar in de dagelijkse praktijk van het klaslokaal. Er zijn al lesmethodes beschikbaar en er is veel extra studiemateriaal. Maar het is inderdaad nog niet voldoende om tot een echte onderwijsrevolutie aan te zetten. Daarvoor moet we de komende jaren nog flink experimenteren, investeren en ontwikkelen. Samen met scholen, docenten en creatieve ontwikkelaars van educatieve apps. Maar dat er iets moois van te maken valt, daar ben ik van overtuigd.
Hoe denkt u dat educatieve uitgeverijen om moeten gaan met digitaal lesmateriaal voor de tablet? Wat zijn voor u als docent belangrijke uitgangspunten?
Claartje Aarts – Projectleider Tablets
Informatief en helder artikel. In de tijdschriftenwereld, waar publicatie op tablet anderhalf jaar geleden van start ging en binnen de kortste keren door iedereen werd opgepikt, zie je dat men een stap terug doet. In eerste instantie moesten overal filmpjes en muziek gekoppeld worden met liefst interactiviteit en/of keuzemogelijkheden. Inmiddels blijkt dat de klant daar nauwelijks extra voor wil betalen. En dat terwijl de ontwikkelkosten van een en ander zeer hoog zijn. Steeds meer tijdschriften besluiten daarom hun tabletversie weer ‘plat’ te maken: pdf. De klant moppert daar nauwelijks over. Ik ben benieuwd hoe aanbieders en consumenten van educatief materiaal zich in dezen de komende jaren ontwikkelen.
Ik heb voor mijn Master SEN opleiding onderzoek gedaan naar de meerwaarde van de tablet-pc in het onderwijs. Naar mijn mening kan de tablet-pc de boeken vervangen en het onderwijs interessanter maken. Helaas ben ik ook tot de conclusie gekomen dat de uitgevers nog een lange weg te gaan hebben. De boeken worden nu gedigitaliseerd (PDF) en dat is mijns inziens wat anders dan een digitale methode.
Prowise uit Budel denkt mee in deze ontwikkeling. Pro connect is een voortvloeisel van de vraag naar tablets in het onderwijs. Met Pro Connect krijgt de tablet een extra dimensie, draadloze communicatie/interactie tussen tablets, maar ook alle andere devices, en het digitale bord. kijk voor meer info op http://www.prowise.com/tablets.
Ik ben het met het geconstateerde over interactieve tijdschriften eens, maar niet met de conclusie. Allereerst moet een tijdschrift elke maand opnieuw verschijnen, een methode hoeft dit niet. Bij veel methodes worden bv werkboeken herschreven, lees er vallen een aantal opdrachten af en er komen enkele nieuwe (vaak examenopdrachten) bij. De plaatjes worden dan ook vernieuwd. Ik weet dat dit bijzonder kort door de bocht is, maar ik probeer uit te leggen dat bij het maken van een nieuwe methode, oud materiaal makkelijk her te gebruiken is. Zelf gebruik ik naast mijn methode veel materiaal dat ik bij elkaar gezocht heb op internet. Het werkelijke pijnpunt voor digitaal materiaal is de vervanging van de werkboeken en de controle van hun werk. Leerlingen moeten niet alleen consumeren maar ook oefenen, lees werken en dit het liefst in hun eigen werktempo.
De mogelijkheden van een digitaal boek zijn veel groter dan bij een papieren boek. Bij het denken in ‘boeken’ is het toevoegen van extra beeldmateriaal, ondersteunende uitlegfilmpjes en notitiemogelijkheden van grote waarde. Lees in dit verband ook eens de reactie van Eugene Wijnhoven op dit artikel. Vanuit de tijdschriftenwereld gaan uitgeverijen juist weer over op platte PDF bestanden, vanwege de hoge kosten die extra beelden met zich meebrengen. Digitaal lesmateriaal strekt verder dan alleen digitale boeken. Online leeromgevingen worden ook toegankelijk via de tablet. Denk aan de Rekentuin en Got it?!, online leeromgevingen waarin oefenen en toetsen van de reken-wiskundeontwikkeling centraal staan. Deze leeromgevingen worden ontwikkelt voor meerdere devices, dus ook voor de tablet. Leerlingen kunnen op allerlei plaatsen aan de slag en zijn allang niet meer gebonden aan het klaslokaal. Er kan veel geld bespaard worden door in het onderwijs meer te doen met tablets en klaslokalen kleiner te maken. Meer op afstand/zelfstandig, minder klassikaal, kleinere instructiegroepjes, betere individuele begeleiding. Minder niet digitale (lees: papieren) materialen aanschaffen, meer de leerling en zijn resultaten in beeld (letterlijk).
Lees meer op http://www.rekenapps.com
Ik blijf bij mijn mening dat het op het gebied van tablets, pcen labtops op vele scholen een chaos is. Er wordt bezuinigt op oop, die zo nodig zijn in de ondersteuning, er is geen wifi, etc. Zorg eerst dat de ict infrastruktuur in orde is en ga dan aan de slag.
Recent onderzoek onder HAN docenten en studenten toont ook de gebreken van de tablet: geringe toegang tot Office en dus bewerken van documenten en verwerken van aantekeningen en geringe USB mogelijkheden deden de onderzoekers concluderen dat het vooral voor communicatiedoeleiden prima werkt, voor interactieve werkvormen tijdens colleges, maar dat het echte werk beter op een laptop kan. HAN onderzoekt verder wat de mogelijkheden van Cloud software zijn om toch online een kantoor met vele Office functies te hebben, waarna tablets misschien toch ingang vinden. Studenten gebruiken laptops en tablets, maar de voorkeur blijft bij de laptop.
Beste Claartje,
Differentiatie naar leerstijlen en tempo is precies wat we met Lopexs (www.lopexs.com) willen bereiken. Inmiddels zijn we met een aantal pilots op diverse VO scholen bezig zowel met eigen m ateriaal van docenten als met materiaal van verschillende uitgevers.
Beste Claartje,
Differentiatie naar leerstijlen en tempo is precies wat we met Lopexs (www.lopexs.com) willen bereiken. Inmiddels zijn we met een aantal pilots op diverse VO scholen bezig zowel met eigen m ateriaal van docenten als met materiaal van verschillende uitgevers.