Verkiezingspeilingen

voor mbo, niveau 2, 3 en 4

Op woensdag 29 oktober zijn de Tweede Kamer-verkiezingen. De politici van de verschillende partijen zijn druk bezig met campagne voeren, in de hoop straks zo veel mogelijk stemmen te krijgen. Want hoe meer stemmen ze krijgen, hoe meer zetels ze straks hebben in de Tweede Kamer en hoe groter hun invloed wordt.

Om een indruk te krijgen van wat Nederlanders op 29 oktober gaan stemmen, houden onderzoekers wekelijks peilingen. Bij zo’n peiling worden duizenden mensen gevraagd op welke partij ze zouden stemmen als het vandaag de dag van de verkiezingen zou zijn. Een peiling is nooit een letterlijke voorspelling, maar geeft wel een globale schatting van het aantal zetels dat een partij zal krijgen.

Bron: EW-magazine

Er zijn verschillende redenen waarom een peiling nooit een letterlijke voorspelling is van de verkiezingsuitslag. Een derde van de kiezers twijfelt bijvoorbeeld nog op welke partij die wil stemmen, en maakt de uiteindelijke beslissing pas in het stemhokje. Dit noem je zwevende kiezers. Daarnaast kunnen belangrijke gebeurtenissen in de politiek van dit moment en verkiezingsdebatten zorgen voor een andere verkiezingsuitslag. En sommige mensen besluiten strategisch te stemmen. Ze kiezen dan niet voor hun favoriete (kleine) partij, maar geven een stem aan de partij waarvan ze hopen dat die de grootste wordt en kan meeregeren.

Tip: Hier zie je de verkiezingspeiling van peiler Maurice de Hond. De peiling is weergegeven in een infographic, als aantal zetels in de Tweede Kamer. Elke zondag verschijnt er een nieuwe peiling online.

In deze video kom je meer te weten over het belang van peilingen voorafgaand aan de Tweede Kamer-verkiezingen.

Opdrachten

1  Overleg met een medestudent. Stel, je bent 18 en je mag stemmen, zou jij dan geïnteresseerd zijn in de peilingen over de verkiezingen? Welke informatie geeft een peiling jou?

2a In de eerste kolom van de tabel hierboven zie je tussen haakjes het aantal zetels dat elke partij in 2023 heeft gekregen. Welke partij heeft de meeste zetels erbij gekregen volgens de peiling van EenVandaag (zie de tweede kolom van de tabel)?

2b Welke partij is volgens deze peiling het meest gedaald in de peilingen?

3a De Tweede Kamer telt 150 zetels. Stel, de PVV wordt de grootste partij met 37 zetels, zoals is weergegeven in deze peiling van 3 oktober van Maurice de Hond. Hoeveel procent van de zetels heeft de PVV dan?

3b Er is nog nooit een partij geweest die meer dan de helft van de stemmen kreeg. Daarom moeten partijen altijd samenwerken om te regeren. Krijgt de PVV een meerderheid in de Tweede Kamer samen met het CDA en JA21? Geef aan hoeveel procent van de zetels de drie partijen samen krijgen op basis van de peiling van Peil.nl (zie de derde kolom van de tabel hierboven).

Niveau 3 en 4

4a Volgens de peiling van EenVandaag (zie de tweede kolom van de tabel hierboven) gaat D66 van 9 naar 11 zetels. Met hoeveel procent is het aantal zetels van de partij gestegen?

4b Volgens de peiling van EenVandaag gaat de VDD van 24 naar 14 zetels. Met hoeveel procent is het aantal zetels van de partij gedaald?

5 De drie peilingen in de tabel komen niet helemaal overeen. Wordt de voorspelling van de peiling van de verkiezingsuitslag betrouwbaarder als je het gemiddelde van de drie peilingen neemt?

Van de makers van Rekenblokken