Wat je als docent kunt doen voor leerlingen met psychische klachten

Steeds meer jongeren in Nederland hebben te maken met psychische klachten. Denk daarbij onder meer aan slecht slapen, piekeren en angstklachten. Docenten krijgen hier op school ook steeds vaker mee te maken. Hoe kun je dergelijke problemen signaleren? En hoe kun je de leerling helpen? Daarover lees je meer in dit artikel.

Driekwart van de millennials heeft stress- en/of burn-outklachten. Veel jongeren komen tijdens hun opleiding in aanraking met een hoge werkdruk en stress. Door het ingevoerde leenstelsel bijvoorbeeld, of door de druk om te presteren. Er moet meer aandacht komen voor de psychische problemen die hieruit voort kunnen vloeien. Dat stelt het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) in een rapport waarvoor vijf jaar studentenwelzijn is geanalyseerd.

Psychische klachten

Uit het ISO-rapport blijkt dat een derde van de ondervraagde studenten last heeft van psychisch gerelateerde klachten. Meer dan 70 procent daarvan heeft last van faalangst, 32 procent heeft concentratieproblemen, 53 procent loopt rond met burn-out gerelateerde klachten, bij 15 procent is het risico op een burn-out aanwezig en bij bijna 9 procent zelfs een risico op suïcide. ‘In een gemiddelde collegezaal zitten drie studenten met een serieus risico op een burn-out,’ aldus ISO-voorzitter Gilesse.

Afwijkend gedrag signaleren

Ook docenten krijgen steeds vaker te maken met psychische klachten van leerlingen. Een diagnose stellen mag en kan niet – laat staan een psychische aandoening behandelen. Wel kun je als docent veel betekenen voor de leerling. Je kunt bijvoorbeeld afwijkend gedrag signaleren. Een oplettende docent heeft het snel genoeg door wanneer een leerling niet lekker in zijn vel zit en kan diegene dan doorverwijzen naar de juiste hulpverlener, bijvoorbeeld de schoolpsycholoog of een maatschappelijk werker.

Ga het gesprek aan

Stress geeft veel klachten. Merk je dat leerlingen afwijkend gedrag laten zien? Zijn er leerlingen met faalangst? Ga dan het gesprek aan. Stel vragen, zoals: Hoe slaap je? Hoe zit het met je eetlust? Informatie over de leefstijl van de leerling geeft vaak enig inzicht in de oorzaak van de klachten en helpt bij het doorverwijzen van de leerling. Tip: creëer in de school ook zogeheten safe places waar jongeren zich prettig voelen en waar ze zonder afspraak kunnen praten met een maatschappelijk werker of jongerenwerker.

MIND Young Academy

Ook al komen psychische problemen veel voor, erover praten kan best lastig zijn. Jongeren schamen zich voor hun klachten en denken vaak dat ze de enige zijn die ermee rondlopen. Daarom is het lesprogramma MIND Young Academy ontwikkeld. Leeftijdsgenoten die zelf te maken hebben gehad met psychische problemen, delen daarbij hun eigen ervaringen. En dat heeft effect: uit onderzoek blijkt dat dit lesprogramma voor leerlingen de drempel verlaagt om hulp te zoeken.

Meer initiatieven

In Nederland zijn talloze initiatieven ontwikkeld om de mentale gezondheid van jongeren te verbeteren, zoals onderstaande initiatieven:

• STORM-project (Strong Teens and Resilient Minds) om somberheidsklachten bij middelbare scholieren vroegtijdig te signaleren. Het project stimuleert de ontwikkeling van veerkracht, een positief zelfbeeld en de weerbaarheid van jongeren.
• Mental Help First Aid: een EHBO-cursus voor mentale problemen. Docenten die de cursus volgen krijgen informatie over diverse psychische aandoeningen. Ze leren het gesprek aangaan met iemand die (beginnende) psychische problemen heeft. Ook leren ze wat ze kunnen doen in een crisissituatie.

Meer lezen?

• Millennials: mietjes of staan ze echt onder druk?
• 3 veelvoorkomende stressfactoren bij leerlingen
• TED: wie is er voor de docent?

Hoe help jij leerlingen met psychische klachten? Laat een reactie achter via onderstaand reactieformulier.