Bij het Koning Willem I College draait diversiteit niet om één dag of één vlag.
Hier werken studenten, medewerkers en docenten elke dag aan een school waar je jezelf mag zijn, echt jezelf. Coming Out Day en Paarse Vrijdag helpen daarbij.
Op Paarse Vrijdag dragen studenten en medewerkers paarse kleding of accessoires om aandacht te vragen voor diversiteit en jezelf zijn. Het is een dag van verbinding, begrip en zichtbaarheid. Dit jaar valt de dag op 12 december en vanaf 2026 verhuist Paarse Vrijdag naar oktober, zodat basisscholen makkelijker kunnen meedoen. In oktober wordt ook Coming Out Day gevierd. Deze dag draait om persoonlijke zichtbaarheid en erkenning voor iedereen die uit de kast komt of wil laten zien wie hij of zij is. Op het Koning Willem I College (KW1C) versterken beide dagen elkaar en maken ze zichtbaar waar de school voor staat: een plek waar diversiteit, veiligheid en inclusie dagelijks worden beleefd.
Diversiteit, inclusie en belonging
Voor mbo-studenten Marieke (21) en Juul (18), beiden van de opleiding Media & Journalistiek, zijn Coming Out Day en Paarse Vrijdag vooral dagen van erkenning voor studenten. ‘Het is fijn dat de school laat zien dat iedereen zichzelf mag zijn,’ vertelt Marieke. ‘Dat hoort bij wie we zijn als opleiding journalistiek: nieuwsgierig, open en respectvol.’ Juul vult aan: ‘Binnen onze opleiding voel ik me veilig. Niemand kijkt raar op als je anders bent. Misschien juist omdat er zoveel verschillende groepen door elkaar lopen: stoere techniekstudenten, creatievelingen, mensen met allerlei achtergronden.’
Voor Kelsey, voorzitter van de werkgroep Diversiteit, Inclusie en Belonging van het KW1C, zijn de verschillen vooral het begin van een gesprek. De werkgroep organiseert trainingen, bijeenkomsten en gesprekken voor studenten en collega’s. ‘Sommige docenten vragen zich af hoe ze inclusieve onderwerpen in hun lessen kunnen bespreken. Dat gesprek voeren we graag, want juist door vragen te stellen, groeien we samen.’
‘We willen duurzaam werken aan een school waar jongeren en medewerkers zich gehoord en gezien voelen, ongeacht hun achtergrond,’ vertelt ze. ‘Dat gaat niet alleen over LHBT+, maar ook over cultuur, religie of welke stad je vandaan komt.’ Op de locatie in ’s-Hertogenbosch hangt de regenboogvlag daarom elke dag uit, naast de Bossche vlag. Niet alleen tijdens Paarse Vrijdag, maar het hele jaar door. Het is een zichtbaar onderdeel van wat de school wil uitdragen: diversiteit hoort bij het KW1C. Toch pleiten de studenten voor balans in aandacht: ‘Als het te nadrukkelijk wordt, kan het ook weerstand oproepen,’ zegt Juul. ‘Het gaat om begrip, niet om het anders willen zijn.’
Ook tegengeluiden horen erbij
Niet iedereen voelt zich meteen op zijn gemak bij het thema diversiteit. En dat is oké, zegt Kelsey. ‘In het begin was er wat weerstand,’ herinnert ze zich. ‘Collega’s vroegen zich af: moet dit nou allemaal zo zichtbaar zijn?’ Zo zijn er bij voorgaande edities posters weggehaald. Juist het gesprek daarover is waardevol, want ook die vragen en twijfels horen bij inclusie. Door met elkaar in gesprek te gaan, zonder oordeel, ontstaat begrip. ‘De kracht van het KW1C ligt volgens haar in het blijven luisteren. Niet wegkijken, maar ruimte geven aan alle perspectieven.’
Echte inclusie ontstaat niet door één evenement of alleen het hijsen van een regenboogvlag, maar door continu te luisteren, te leren en in gesprek te blijven. Ook als het wrijft. ‘Zolang we met elkaar blijven praten, groeit wederzijds begrip,’ zegt Kelsey. ‘En dat is precies wat we willen bereiken: een school waar diversiteit vanzelfsprekend is.’
Duurzaam beleid als basis voor een veilige cultuur
In plaats van één moment per jaar werkt de school aan een blijvende beweging.
Zo is er aandacht voor inclusie tijdens burgerschapslessen, worden thema’s besproken binnen opleidingen en is er een meldpunt voor sociaal onveilig gedrag voor medewerkers en studenten. ‘Eigenlijk,’ zegt Kelsey met een glimlach, ‘zou de regenboogvlag ieders vlag moeten zijn.’
Juul sluit af: ‘Dat je gewoon kunt zijn wie je bent, hetero, homo, trans, maakt niet uit. Dat maakt de sfeer op school fijn.’
Luisteren en ruimte maken
Als schrijver van dit artikel en Indo weet ik hoe het voelt wanneer iets diep vanbinnen resoneert zonder dat je precies kunt uitleggen waarom. Ik denk terug aan mijn kindertijd, toen er tijdens familiefeesten een grote, geurende rijsttafel voor me stond; de warmte, de gezelligheid, de vanzelfsprekendheid. Ik kan je vertellen hoe het was en hoe het voelde, en je kunt het je misschien voorstellen, maar het écht voelen is iets anders.
Datzelfde geldt voor uit de kast komen of worstelen met wie je bent. Als je het niet zelf hebt ervaren, kun je luisteren, meevoelen en begrip tonen, maar het daadwerkelijke ervaren van het delen dat je ‘LHBT+’ bent, dat doorleef je. Gelukkig vraagt inclusie niet om precies te voelen wat een ander voelt. Het vraagt erom dat je luistert, meevoelt en ruimte maakt voor iemands verhaal en dat er ruimte wordt gemaakt voor jouw verhaal. Want ook dat hoort bij inclusief onderwijs: de moed om het gesprek aan te gaan, juist als het moeilijk is. Daar, in dat ongemak, zit groei. Daar leren we luisteren, daar ontstaat begrip. En dáár wordt onderwijs menselijk.
Lesmateriaal
En die gesprekken staan niet op zichzelf; ze krijgen extra gewicht wanneer je het bredere perspectief erbij betrekt. Op het Koning Willem I College werd mij gevraagd of er niet te veel aandacht uitgaat naar de LHBT+ minderheid. Maar zolang homoseksualiteit nog strafbaar is in 65 landen en in minder dan 30 landen op de wereld LHBT+’ers juridisch gelijk zijn, blijft zichtbaarheid en aandacht noodzakelijk.
Het goede nieuws is dat scholen bij COC Nederland terecht kunnen voor concrete ondersteuning, bijvoorbeeld via het lesmateriaal en de handleiding voor Paarse Vrijdag, maar ook bredere pakketten over seksuele- en genderdiversiteit. Hiermee kan je op school het thema niet alleen zichtbaar maken op één dag, maar verankeren in het curriculum en in het dagelijks gesprek.
Ryan Smulders werkt als docent maatschappijleer in het mbo.
