Niet voor niets kreeg het laatste boek van Dick Swaab (2010) de titel ‘Wij zijn ons brein’. In ons brein ligt namelijk onze gehele persoonlijkheid opgeslagen. In ditzelfde brein bevindt zich ook onze gehele ontwikkeling en Swaab benadrukt dit dan ook met het onderschrift ‘van baarmoeder tot alzheimer’.
Laten we daarom eens gaan kijken hoe ons brein eruitziet, of nog liever hoe het zich in de loop van de evolutie gedurende miljoenen jaren heeft ontwikkeld tot wat het nu is. Ik maak hierbij gebruik van de theorie van Paul MacLean (1992), zoals deze is beschreven in The Triune Brain in Evolution. Volgens MacLean is het menselijk brein het resultaat van een lange evolutie die honderden miljoenen jaren geleden is begonnen. Hij spreekt van drie breinen, die allemaal bij de mens aanwezig zijn: het reptielenbrein, het zoogdierenbrein en het menselijk brein.
Het reptielenbrein
Ons oudste brein, dat vooral bestaat uit de hersenstam, hebben we gemeen met de reptielen. Dit brein is volgens MacLean zo’n 500 miljoen jaar oud. Het heeft een beperkt, maar zeer krachtig leervermogen dat we klassieke conditionering noemen. Verder wordt vanuit dit brein het voortbestaan van het individu en van de soort gereguleerd door middel van het ademhalen, het verteren van voedsel en seksualiteit. Dit brein is cognitief impenetrabel, wat betekent dat het nauwelijks toegankelijk is voor de neocortex (het deel van de hersenen dat betrokken is bij hogere functies als bewuste bewegingen en redeneren) en de vrije wil. Verslavingen, zoals roken, bevinden zich ook in dit brein. Daarom is het zo moeilijk om van het roken af te komen.
Het zoogdierenbrein
In de loop van miljoenen jaren hebben zoogdieren, onder de invloed van de externe omgeving, een nieuw soort hersenen ontwikkeld, bovenop het reptielenbrein; het zoogdierenbrein. In dit brein bevindt zich een groep structuren die samen het limbische systeem vormen (Latijn: limbus, “rand of zoom”). Ook het zoogdierenbrein heeft zijn eigen leervermogen dat we operante conditionering noemen. Deze vorm van leren en motiveren passen we vooral toe op scholen waar de leerlingen zaken moeten leren die niet intrinsiek zijn gemotiveerd.
Het zoogdierenbrein is sterk in analoge communicatie (lichaamstaal). Hiermee communiceren wij bijvoorbeeld met ons huisdier, maar tasten we ook de bedoelingen af van andere mensen. Dit brein is ook bijziend in de tijd; het denkt op korte termijn. Daarom stellen wij verplichtingen uit, maar sluiten wij ook leningen af bij banken. Dit belangrijke brein is de zetel van emoties, motivatie en sociaal gedrag. In de volgende artikelen zullen we zien dat het juist de kwaliteiten van dit brein zijn die bepalen of wij succesvol zijn, als mens en als lid van de gemeenschap.
Het menselijk brein (neocortex)
Organismen evolueren onder druk van de externe omstandigheden. Evolutie is het gevolg van een permanente wapenwedloop tussen en binnen soorten, waarbij steeds de sterksten of de slimsten overleven. Wanneer jaguars allemaal harder gaan lopen dan hun prooidieren, sterven de prooidieren uit, maar als gevolg daarvan uiteindelijk ook de jaguars, tenzij deze er bijvoorbeeld in slagen over te gaan op het eten van gras.
De mensachtigen ontwikkelden een nieuw wapen in de strijd om het bestaan: de hersenschors. Dit machtige orgaan maakt het intelligente denken mogelijk, maakt het mogelijk dat wij communiceren via taal. Een belangrijk deel, de prefrontale cortex, is zelfs in staat als manager van ons functioneren op te treden. Maar, de neocortex is een zwak systeem; zowel het reptielenbrein als het zoogdierenbrein zijn krachtiger. Wij doen dingen die wij achteraf betreuren. Vaak denken we niet na en moeten wij onze drie breinen in het gareel zien te krijgen. In hoeverre ons dat lukt is afhankelijk van onze persoonlijke ontwikkeling. En deze gaan we aan de orde stellen in de volgende artikelen.
Een interessante benadering. Eigenlijk wel logisch, maar zo heb ik het mensenbrein nooit eerder bekeken. Nooit gedacht dat lichaamstaal zo belangrijk was. Dus eigenlijk mis je veel als je informatie leest, of zelfs als je met iemand belt. Je kunt wel wat horen aan zijn stem, maar je mist toch de uitdrukking van zijn gezicht.
En het scheppingsverhaal dan? Moeten we dit allemaal geloven?
Pieter Ik denk dat het scheppingsverhaal ontstaan is toen de mensen met veel minder kennis dan nu een verklaring moesten vinden voor de wereld om hen heen. Zo zijn er veel scheppingsverhalen. Iedere religie heeft er wel een. Het s het verschil tussen geloven en weten. Gelukkig is iedereen vrij om te geloven wat hij wilt, althans in ons land.
Joan. k vind de evolutieleer eigenlijk wel logischer. Misschien toch die derde weg? Het blijft worstelen.
Ik ben 50 plusser. Voor mij is dit geheel nieuw. Geweldig interessant. Ik wil daar meer van weten. Met deze kennis krijg je een geheel andere kijk op leren.
Waldemar. Voor mij geldt hertzelfde. leerzaam en verhelderend.
Tiny, Waldemar e.a. Voor het leren op school zijn alle drie breinen belangrijk. Op het niveau van het reptiel gaat het primair om VEILIGHIED. Als leerlingen EN docenten zich veilig weten, is de basisvoorwaarde voor succes aanwezig. Maar als docenten bijvoorbeeld te veel onder druk worden gezet om bepaalde resultaten te halen, dan kunnen ze dat als een bedreiging ervaren. Het gevolg kan zijn dat zij dan zelf ook de druk op de leerlingen opvoeren. In de hersenstam wordt dan onveiligheid geconstateerd. De meeste leerlingen zullen zich dan afwenden van het leren. Meestal doen ze dit om hun ZELFBEELD te beschermen. Onze allereerste zorg moet dan ook uitgaan naar het welbevinden van dit oeroude brein.
Ik wil niet flauw doen, maar dit schreef Piet Vroon al in de jaren 90 van de vorige eeuw.
Wat heet flauw Dico, in de jaren negentig van de vorige eeuw lag mijn belangstelling op een heel ander vlak . De naam Piet Vroon komt mij bekend voor. Heb nog nooit iets van hem gelezen.
Dr. Witteman. Ik heb uw artikelen over het puberbrein gelezen. As je daar leest hoe belangrijk opvoeding is, dan concludeer ik dat we de meeste tijd moeten steken in de ontwikkeling van het zoogdierenbrein. Klopt dat?
Waldemar. Inderdaad, een groot deel van de jonge jaren wordt besteed aan opvoeding. Sociaal gedrag, emotionele controle zijn voorwaarden om te kunnen functioneren. Ik durf te beweren dat tot een jaar of 18 – 20 nagenoeg de meeste inspanning is gericht op de ontwikkeling van het zoogdierenbrein. Weliswaar krijgt de neo-cortex (het menselijke brein) ook steeds meer aandacht, maar dit deel kan ook wachten tot ze volgroeid is. In de komende artikelen ga ik hier uitvoerig op in. Nog even geduld, dus!
Waldemar – Je vraagt je af of zelfsturing voor leerlingen in het VO wel mogelijk is. Volgens mij volgt uit het drievoudige brein dat echte sturing van leerprocessen en het maken van bewuste keuzes voor 20 jaar nauwelijks mogelijk is. Een bom onder het studieuis?
Margje – Dat kan kloppen. Ik herinner me wel dat we bij de TSM Masterclasses van Prof. Moniek Boekaerts niet spraken van zelfsturing maar van zelfregulatie in de onderwijsregimes I, II, of III. Volgens mij gaat dat dan niet om zelfsturing maar om de mate van toegestane autonomie voor verschillende leeftijdsgroepen. Weet iemand hier meer van?
Mijn nieuwsgierigheid is gewekt Marc – docent natuurkunde. De naam: prof. Moniek Boekaerts ken ik alleen van horen zeggen. De term zelfregulatie ben ik vorig jaar tegen gekomen als Factor: C zelfregulatie in de SelectorDML® leerstijlmonitor en leeradvies. Daar kan Dr. Henk Witteman alles over vertellen weet ik.
Francine Hendriks – Beste Francine, leuk om je weer eens tegen te komen. Ik heb de bijdrage van Marc gelezen. Er was maar één ding dat niet klopte. Prof. Boekaerts heet wel Moniie,, maar de spelling is Monique. Zij is voor mij een belangrijk iemand omdat ze mijn promotor was in Leiden. Ze is enkele maanden geleden met pensioen gegaan, maar net als ik werkt ze gewoon door onder het motto “old soldiers never die”. In haar geval kunnen we daaraan toevoegen “but she doesn’t fade away”. Over enkele weken komt er een artikel van mijn hand, waarin ik inga op het begrip “zelfsturing”. “Zelfsturing” s niet hetzelfde als “zelfregulatie”. Een persoon is zelfsturend als jij zelf zijn weg kan bepalen. Dus zijn eigen doelen en zijn eigen weg kan bepalen. We weten inmiddels dat dit nagenoeg niet mogelijk is voor 22 jaar. Pubers zijn wel in staat tot zelfregulatie. Boekaerts & Simons (2004) maken hierbij onderscheid binnen zogenaamde onderwijsregimes (OR). In OR I (12-15) jaar kunnen leerlingen zelfstandig WERKEN onder leiding van de leraar. Deze bepaalt de leerdoelen, de leerfuncties, tijd enzovoort. In OR II (13 – 17 jaar) spreken we van zelfstandig LEREN. Leerdoelen, leerfuncties etc worden door leraar en leerlingen gezamenlijk bepaald. In OR III 16+ spreken we van zelfstandig REGULEREN. De leerling krijgt nog meer autonomie. Dat is dus niet hetzelfde als zelfsturing. Je ziet wel aan de variabele leeftijden dat de mate van zelfregulatie niet zozeer afhankelijk is van de leerfijd van de leerling, maar van de mate waarin deze gerijpt is. Er zijn mensen die nooit boven OR I komen en er zijn er zelfs die dit niet halen.
Vriendelijke groet, Francine.
Henk Witteman
Nu begrijp ik waarom een veilige leeromgeving zo belangrijk is. Zonder veiligheid geen leren. Dat is wel duidelijk. Ik ben benieuwd naar het vervolg.
Ik kom dit artikel tegen op Twitter. Pracht verhaal. En heel duidelijk en begrijpelijk. Je gaat anders naar jezelf kijken. Je begrijpt je eigen gedrag beter.
Geachte heer Witteman. Ik vond dit een interessant artikel, al heb ik met de inhoud wel veel moeite. Het gaat over de Schepping, maar eigenlijk volgens een andere, door mij moeilijk te accepteren, wetenschappelijke (zegt u) theorie. Ik heb dit artikel met enkele mensen van onze geloofsgemeenschap (GKV) besproken, maar deze wezen het af als zijnde tegen wat de Bijbel ons leert. Toch heb ik vragen aan u. Hoe weten u bijvoorbeeld dat het ene brein ouder en sterker is dan het andere? U gelooft in evolutie, wij geloven in de Schepping door de Here Gods. Kunt een bewijs van de evolutieleer geven? Ik wil leren, dus ik zal respectvol met uw opvattingen omgaan
Sjoerd Hoogvliet. Ik wil ingaan op de vraag die je stelde over de evolutieleer. Op de vraag over de verschillen in kracht van breinen kom ik over enkele dagen terug. De eerste vraag wil ik beantwoorden aan de hand van een voorbeeld dat we dagelijks zien. Eerst iets over het principe. De evolutie gaat ervan uit dat organismen heel geleidelijk veranderen onder druk van de omgeving. Let wel: heel geleidelijk. Het zijn processen die duizenden jaren duren. Voorbeeld: Waarom zijn mensen uit Centraal Afrika zwart, waarom zijn andere mensen bruin en de meeste mensen in Nederland wit? Juist, onder invloed van de zon. Waarom is een kind van zwarte ouders ook zwart en niet wit hoewel hij in Nederland geboren is? Juist, omdat die processen duizenden jaren duren.
Er zijn echter organismen die heel kort leven in heel grote aantallen. Bacteriën bijvoorbeeld. Stel een bacterie veroorzaakt een ernstige ziekte. Om de ziekte te bestrijden schrijven artsen aan antibioticum voor. De bacteriën sterven, massaal, Tot op een gegeven moment er enkele bacteriën zijn met een mutatie (foutje) in hun DNA. Deze (door God geschapen) bacteriën blijken dank zij dit foutje niet gevoelig te zijn voor het antibioticum. De andere bacteriën blijven dood gaan, maar de nieuwe overleeft en plant zich voort volgens het evolutionaire principe van “survival of the fittest”. Ze zijn resistent geworden. Nu gaat niet langer de bacterie dood, maar de zieke mens. Of is dit de wil van God? Nee, dit is de evolutie die er steeds voor zorgt dat organismen die zich het beste aanpassen in een dynamische omgeving de meeste overlevingskansen hebben.
Er zijn mensen die zeggen dat ik een slap karakter heb omdat ik niet kan stoppen met roken, Het ligt dus niet aan mijn karakter, maar aan mijn brein. Hoe kan ik dit brein bereiken?
Jeanne. Je vraagt hoe je bij die krachtige hersenstam (reptielenbrein) moet komen waar je verslaving voor het roken zit. Het is inderdaad zo dat roken evenals andere verslavingen onder invloed staat van het reptielenbrein. In dit brein zitten enkele drijfveren die te maken hebben met overleven, angst voor de dood, ten koste van alles willen leven. Voorbeeld: stel iemand wil een einde aan zijn leven maken. We weten dat zuurstof een voorwaarde is om te blijven leven. Het eenvoudigst zou dus zijn gewoon je adem in te houden. Maar dat lukt je niet. Je hersenstam staat het gewoon niet toe. Sommmige mensen kunnen op pure wilskracht van het roken afkomen. Maar ik denk dat hun dat lukt door een andere kracht tegenover die verslaving te zetten. Angst voor de dood bijvoorbeeld. Dat is moeilijk, omdat mensen op korte termijn denken en als ze angst voelen eerst maar bij wijze van geruststelling een sigaretje opsteken. Beter zou het zijn naar een longziekte afdeling van een ziekenhuis te gaan. Als je dan ziet dat rokers stikkend sterven, bekruipt je zo’n angst dat de aanval als het ware wordt ingezet vanuit hetzelfde niveau: de hersenstam. Enkele jaren geleden lag ik in een ziekenhuis. Er lag zo’n patiënt naast me. Verschrikkelijk. Het was niet om aan te zien of aan te horen. Je zou bijvoorbeeld een video kunnen zien, daartoe gemotiveerd met de kennis dat rokers gemiddeld 16 jaar korter leven. Succes er mee. Het leven is beslist de moeite waard.
Interessant artikel. Ik heb een vraag over dat stoppen met roken. Als dit daadwerkelijk in het reptielebrein is opgeslagen en tegelijktijd wordt gesteld dat dit brein is zo impenetrabel, hoe komt die behoefte om te gaan roken er dan in? Daarnaast ben ik zelf in 1999 gestopt met roken met behulp van de Alan Carr methode en dat heeft bij mij perfect gewerkt. Of dit gedeelte van het brein is minder impenetrabel dan veronderstelt of deze rookverslaving heeft een ander plekje in ons brein? Kan het zijn dat de verlaving deels is opgeslagen in het reptielebrein en dat er ook nog een deel is vastgelegd in het zoogdierenbrein (de gewoonte om in een groep te roken, sociale druk etc) en dat we met een sterk ontwikkelde neo-cortex, die misschien wel zo goed getraind kan worden om onder ideale omstandigheden wel beide andere breinen te ‘overrulen’. Dat verklaart misschien waarom iemand die jaren van het roken af is ineens onder bepaalde omstandigheden (stress, groepsdruk) zijn neo-cortex uitschakeld?
Ik ben geen wetenschapper, maar ben wel al jaren zeer geinteresseerd in dergelijk breinonderzoek en probeer dit altijd te toetsen aan mijn eigen praktijk.
Ben benieuwd naar de reactie van Henk Witteman.
Richard van der Velde. Op de eerste plaats: Ik gebruik mijn dr titel niet om pedant te zijn, maar om aan te geven dat ik als Leidse doctor integer wil omgaan met kennis. Dit betekent niet per definitie dat wat ik beweer waar is, maar dat ik er naar streef reacties aan mijn lezers te geven op basis van gevalideerde kennis. Als iets dus volgens lezers niet klopt, spreek me er dan op aan.
Je hebt het artikel goed gelezen. Het reptielenbrein is penetrabel vooral vanuit het zoogdierenbrein. Het zoogdierenbrein is bijvoorbeeld in staat reptielengedrag te beïnvloeden door de inset van emoties. Daarom spreekt McLean (1992) van de TRIUNE BRAIN. Op een of andere manier vormen ze ook een UNITY. Elk brein heeft echter zijn eigen ethiek. De drie breinen hebben alle drie hun eigen functies. Menselijke breinactiviteiten zoals taal, denken en creativiteit zijn geconcentreerd in het menselijk brein, de neocortex. Het limbisch systeem stuurt emoties en lichaamstaal aan. De hersenstam reguleert de basale functies voor het voorbestaan, zoals ademhaling, bloedsomloop en spijsvertering. De drie breinen beïnvloeden elkaar. Een voorbeeld maakt dit duidelijk: het reptiel in ons voert oorlog. Onze emoties in het limbische systeem lopen hoog op en laten zich in eerste instantie leiden door het krachtiger reptielenbrein. Ons zwakke menselijke brein heeft geen invloed op dit brein en mag slechts hopen dat de emoties in het limbisch systeem zich ten goede keren. Pas dan kan het reptiel getemd worden.
Die analoge communicatie vind ik interessant. Betekent dit dat er meerdere kanalen zijn waardoor info binnen komt? Ik snap wel het verschil tussen auditief en visueel, maar heeft dat ook met analoog te maken, vraag ik me af. Zijn er lezers die er meer van weten? Misschien kan het helpen bij het lesgeven.
Annette, Ik heb begrepen dat digitale communicatie via de neo-cortex verloopt en analoge vina het zoogdierenbrein. Wij kunnen met dit brein emoties als het ware lezen. Dit brein verraadt ons als we liegen. Kijk je leerlingen in de ogen, let op hun houding. Die zeggen soms meer dan woorden. Heb je hier wat aan?
Margje. Ik heb nog wat moeten zoeken, maar je hebt mij op de goede weg geholpen. Als ik nog meer vragen heb, kom ik terug. Nogmaals bedankt.
Margje. Erg interessant. Ik neem aan dat analoge communicatie lichaamstaal is. Klopt dat?
Meester Maat. Ja, dat klopt;
Geachte heer Witteman. Ik eb u al eerder geschreven dat ik worstel met de tegenstelling tuusen Geloof en de natuurwetenaschappen. Al denkend en zelfs biddend kwam ik op het idee dat wij mensen zulke tegengestelde .dingen doen, omdat wij eigenlijk drie breinen hebben. Deze werken volgens u wel samen, maar ook weer los van elkaar Zo geraakt het ene brein in conflict met de ander. Kunt u daar meer over vertellen? Vriendelijke groet, Sjoerd
Sjoerd Hoogvliet. Je ziet de interne breinconflicten op alle fronten in de mens., omdat ze alle drie hun eigen functies hebben. Menselijke breinactiviteiten zoals taal, denken en creativiteit zijn geconcentreerd in het menselijk brein, de neocortex. Het limbisch systeem stuurt emoties en lichaamstaal aan. De hersenstam reguleert de basale functies voor het voorbestaan, zoals ademhaling, seks, bloedsomloop en spijsvertering. De drie breinen beïnvloeden elkaar. Een voorbeeld maakt dit duidelijk: het reptiel in ons voert oorlog. Onze emoties in het limbische systeem lopen hoog op en laten zich in eerste instantie leiden door het krachtiger reptielenbrein. Ons zwakke menselijke brein heeft geen invloed op dit brein en mag slechts hopen dat de emoties in het limbisch systeem zich ten goede keren. Pas dan kan het reptiel getemd worden.
In alle drie breinen vinden vormen van leren plaats. Alle zijn belangrijk. Maar om echt mens te zijn, om volledig als mens tot ontplooiing te komen, hebben we onze drie breinen nodig die bij voorkeur samenwerken. Nog een voorbeeld. Een aanrander staat voor de rechter. Hij heeft een meisje aangerand en verkracht. Hij heeft dit gedaan onder invloed van zijn reptielenbrein. Seksualiteit zit immers in de hersenstam. Dit is cognitief impenetrabel. Dit betekent dat zijn neocortex er geen macht over heeft. Ook zijn zoogdierenbrein heeft hem in de steek gelaten. Hij kreeg geen medelijden met het angstige meisje. Nu heeft hij spijt en denkt hoe heb ik dit kunnen doen. Hij voelt medelijden met het meisje. Je ziet allerlei tegengestelde processen vinden in zijn brein plaats. Denk er eens over na. Groet, Henk Witteman
Ik ontving een link naar dit artikel van een vriend. We hadden pas een discussie over de zin en onzin van geld lenen. We kwamen er niet uit. En nu lees ik dit hier. Ja, ik begrijp het nu. Het is het zoogdier in ons. Dit wil NU genieten en wat later komt ziet het dan wel. We hebben gewoon twee breinen te veel.
Aan de leden van de Tweede Kamer der Staten-Generaal,
Met diepe verontwaardiging heb ik kennis genomen van de inhoud van het programma Zembla, waarin ondubbelzinnig werd getoond hoe de VVD-Minister van Volksgezondheid, mevrouw Schipper ertoe bijdraagt dat onze jeugd
verleid wordt tot roken en hen zo in grote toekomstige ellende brengt.
Om het Bestuur van de VVD te laten zien dat “recht op eigen keuze” onzinnig is waar het om roken gaat, sluit ik een artikel bij van mijn hand: Klik op: https://staging-onderwijsvanmorgensowmedia.kinsta.cloud/het-volwassen-brein-2
14 – 15- jarigen kiezen niet voor roken, maar kiezen voor vrienden en deze zoeken samen iets stoers zoals roken. Ik heb een kleinzoon die stiekem is gaan roken en zo een leven in goede gezondheid in rook op ziet gaan.
Er zijn mensen (tabakslobby) die rijk worden over de ruggen van onze kinderen!! Er zijn ook politici die daar graag aan bjdragen.
Beste parlementariërs, ik werk al 50 jaar in het onderwijs en ik heb dit kunnen doen, omdat ik nooit gerookt heb.
Ik wens u veel wijsheid toe en adviseer u deze Minister van VOLKSGEZONDHEID weg te sturen.
Hoogachtend,
Dr. Henk Witteman
Beste mijnheer Witteman. Ik heb die uitzending van Zembla ook gezien. Goed dat u zo reageert. Ik zag trouwens op Facebook dat dr Nico Schraag al even verontwaardigd was. Onze politici knoeien maar wat. Maar liever niet ten koste van onze leerlingen.
‘@Minister Tabak.s een opmerkelijke minister van Volksgezondheid. Ze wordt door de rooklobby beschouwd als een trouwe bondgenoot. Vooraanstaande artsen spreken met afschuw over haar rookbeleid: ze heft het rookverbod voor de kleine horeca op en campagnes om mensen van het roken af te helpen worden stopgezet.
Doodsoorzaak nummer één
De tabaksfabrikanten steken hun duim omhoog; eindelijk een minister die naar hen luistert en de burger niet betuttelt. Waarom is een minister van Volksgezondheid zo aardig voor de sigaret? Roken is nog steeds doodsoorzaak nummer één.
Rooklobby
Minister Schippers zegt de rooklobby nauwelijks te spreken, maar onderzoek van ZEMBLA toont aan dat zij al jaren goede contacten onderhoudt met deze lobby. ZEMBLA over de motieven van minister Schippers en de banden tussen rooklobby en politiek.
Door het stoppen met Postbus-51 campagnes tegen roken en het niet langer vergoeden van ondersteunende medicijnen bij stoppen met roken, zullen er zeshonderd mensen extra overlijden aan de gevolgen van roken. Dat blijkt uit een onderzoek van de Universiteit van Maastricht en Stivoro naar de gevolgen van het beleid van minister Edith Schippers van Volksgezondheid. De resultaten van deze SimSmoke-studie worden gemeld in de ‘ZEMBLA’-aflevering ‘Minister van Tabak’. Klik op: http://tvblik.nl/zembla/minister-tabak
Jan van Mameren. – Minister van Volksgezondheid draagt bij aan terugdringing aantal gepensioneerden. Volgens artsen haalt een kwart van de rokers zijn pensioen niet. Geweldig toch? Hier is een link naar de uitzending. http://tvblik.nl/zembla/minister-tabak
Beste heer Witteman,
Hartelijk dank voor uw e-mail aan de Tweede Kamerfractie van GroenLinks.
We waarderen het dat u de moeite hebt genomen om onze fractie te schrijven. GroenLinks deelt uw zorgen over de Zembla uitzending van vrijdag 21 oktober.
Uit deze uitzending bleek dat minister Schippers nauwere contacten onderhoudt met de tabakslobby dan zij eerder aangegeven heeft. Daarnaastbleek dat haar ambtenaren regelmatig op bezoek gaan bij tabaksfabrikanten. Dit alles zou ingaan tegen een internationaal verdrag
dat Nederland heeft ondertekend: de tabaksindustrie zou geen invloed mogen uitoefenen op het beleid van de minister.
Zojuist heeft de PvdA tijdens het wekelijkse vragenuurtje mondelinge vragen gesteld aan minister Schippers. GroenLinks stond achter dit initiatief. De minister gaf aan dat zij helemaal niet veel contact heeft met de tabaksindustrie als in Zembla wordt gesteld. Ook zegt zij dat in het betreffende internationale verdrag niet staat dat beleid niet
beinvloed mag worden door de tabakslobby. GroenLinks vindt een gesprekje met de tegenstanders van het rookverbod niet zo’n probleem. De minister
heeft immers ook, en veel meer, gesprekken met tegenstanders. GroenLinksvindt het echter wel zorgelijk dat de ambtenaren van de minister op werkbezoek gaan bij tabaksfabrikanten. Ons kamerlid Linda Voortman heeft
dit ook tegen de minister gezegd. Edith Schippers gaf echter aan dat zijdit geen probleem vindt.
GroenLinks vindt niet zo zeer dit incident heel kwalijk, maar wij zijn fel tegenstander van het rookbeleid van dit kabinet. GroenLinks wil roken ontmoedigen door middel van accijnsverhoging. Ook vinden wij het belangrijk dat het stoppen met roken programma in het basispakket
blijft: dit blijkt een hele effectieve methode te zijn voor stoppen met roken. GroenLinks betreurt het ook zeer dat de minister het rookverbod versoepeld heeft.
U kunt er van op aan dat wij hier voor zullen blijven strijden. Nogmaalsdank voor uw e-mail en voor uw betrokkenheid.
Met vriendelijke groet,
Doris van Delft
Publieksvoorlichting
Tweede Kamerfractie GroenLinks
Steun GroenLinks en word lid!
https://www.groenlinks.nl/lidworden
Geachte heer Witteman,
Hartelijk dank voor uw bericht. De VVD heeft inderdaad contact metvertegenwoordigers vanuit de tabaksindustrie en horeca, net als met organisaties dieroken ontmoedigen. Wij redeneren altijd vanuit ons liberale gedachtegoed en nemenstandpunten van verschillenden organisaties en bedrijven mee in het bepalen van onsstandpunt. Iedereen weet dat roken slecht is. Jarenlange campagnes en teksten op desigarettenverpakkingen hebben hier aan bijgedragen. Wanneer mensen dan toch ervoorkiezen om te gaan roken, is dat een vrije keuze. Voor jongeren ligt dit anders. Het
huidige kabinet zet in op voorlichting op scholen om hen weerbaar te maken voor dergelijke verleidingen.
In het opheffen van het rookverbod in de horeca was voor ons keuzevrijheid tenaanzien van roken voor volwassen en het belang van de kleine ondernemer leidend. DeVVD is voorstander van het opheffen van het rookverbod in de kleine horeca zonder personeel. Voor horeca zonder personeel is het argument dat het personeel beschermt
dient te worden, niet van toepassing. Daarnaast hebben diverse onderzoeken uitgewezen dat het rookverbod erg nadelig was voor deze kleine ondernemers. Zij
hebben namelijk geen ruimte om een rookvrij gedeelte te creëren. Overigens staat het horecaondernemers vrij om al dan niet een rookverbod in hun eigen zaak te hanteren.
Doordat zij met een bordje op de buitenkant van de zaak aangeven of er gerookt mag worden kunnen de klanten zelf kiezen of zij het rokerscafé willen bezoeken.
Ik hoop dat ons standpunt voor u duidelijker is geworden.
Met vriendelijke groet,
Sabrina Timmers
Medewerker Anne Mulder
Lid VVD fractie
Tweede Kamer der Staten-Generaal
Binnenhof 1 A
Postbus 20018
2500 EA Den Haag
e s.timmers@tweedekamer.nl
t 070 3182890/ 06 50419921
http://www.annemulder.nl
De agenda van de Tweede Kamer is veranderlijk. Daardoor kunnen afspraken op korte
termijn worden gewijzigd. Onder dit voorbehoud worden afspraken opgenomen in de
agenda van Anne Mulder. Bij een bezoek aan de Tweede Kamer zal om een
identiteitsbewijs worden gevraagd.
Op de site van de Volkskrant kwam ik het volgende bericht tegen – Beleid Schippers leidt tot 600 meer doden door roken’
Tot 2020 overlijden 600 mensen meer aan de gevolgen van roken. Dit komt door de plannen van minister van Volksgezondheid Edith Schippers. Dat stellen de Universiteit van Maastricht en antirookclub Stivoro in een door hun uitgevoerd onderzoek.
De universiteit en de antirookclub deden onderzoek naar de gevolgen van het besluit van de minister om te stoppen met Postbus 51-campagnes tegen roken en het niet langer vergoeden van ondersteunende medicijnen bij stoppen met roken, zo meldt persbureau Novum.
Ook werd onderzocht wat de gevolgen zijn als de overheid wel een aantal maatregelen neemt om roken te ontmoedigen, zoals een totaal rookverbod in de horeca en een verbod op sigarettenautomaten. Volgens de onderzoekers zouden tot 2020 dan bijna 5000 mensen minder aan roken overlijden.
Het televisieprogramma Zembla besteedt vanavond aandacht aan de resultaten van het onderzoek. Uit de uitzending blijkt ook dat Schippers veel vaker contact heeft met de tabaksindustrie dan ze eerder aan de Tweede Kamer liet weten.
Is dit niet gewetenenloos?
‘@ Joke in ‘t Veld. Ter ondersteuning van uw uitstekende bijdrage teken ik het volgende aan:
Problemen door roken
Stoppen met roken is de beste stap die mensen zelf kunnen zetten voor hun gezondheid. Roken is immers de belangrijkste oorzaak van kanker, COPD en hart- en vaatziekten. De helft van alle rokers overlijdt door roken en een kwart sterft voordat het pensioen is bereikt. In cijfers: jaarlijks sterven 20 duizend mensen aan een ziekte die samenhangt met roken en krijgen 400 duizend mensen een chronische ziekte door (mee)roken. Opgeteld zorgt roken voor enorme zorgkosten, steeds meer chronisch zieken en meer ziekteverzuim.
‘@Tweede Kamerfractie Groen Links en Tweede Kamer fractie VVD. Goed dat u op dit artikel reageert. Weliswaar zijn de data waarop MacLean zich baseert op sommige plaatsen achterhaald, in zijn psychologische uitwerking klopt de theorie nog helemaal. Ik zie de theorie van MacLean als een duidelijke en goed hanteerbare metafoor.
Geachte heer Witteman,
Hartelijk dank voor uw e-mail.
Mensen hebben een eigen verantwoordelijkheid om de keuze te maken wel of niet te
roken. Wij delen echter uw mening dat jongeren van 14/15 jaar een hele andere
afweging maken dan volwassenen en in dat opzicht beschermd moeten worden tegen
promotie vanuit de tabaksindustrie.
In juli van dit jaar heeft de Partij voor de Dieren al eens kritische vragen gesteld
aan minister Schippers. Deze kunt u hier teruglezen:
https://www.partijvoordedieren.nl/tweedekamer/kamervragen/i/2268
U kunt erop vertrouwen dat wij kritisch zullen blijven met betrekking tot dit
onderwerp en de minister, waar nodig, aan zullen spreken op haar beleid.
Met vriendelijke groet,
Paula van de Geest
Publieksvoorlichting
ja, erg boeiend.
het is heel logisch eigenlijk.
ik ben benieuwd tot welk brein Wilders zich richt?
in ieder geval niet tot de Neocortex..
‘@Odium – U vroeg tot welk brein politici als Wilders zich richten? Dat moest wel een ander dan de neocotex zijn. Het ligt rtoch wat genuanceerder. Angst is in ieder geval een amotie. Emoties zijn richtinggevende krachten van gedrag. Angst is een zeer elementaire, primaire emotie die rechtstreeks moet zorgen voor lijfsbehoud. Angst loopt via de amygdala. Dit kan snel gaan in een reflex, dan loopt het via het ruggenmerg. Zoi trek je je hand razendsnel terug van een gloeiend hete pan. Het kan ook zijn dat je emoties complexer zijn. Als Wilders bijvoorbeeld vindt dat vreemdelingen hiere niet thuis horen, dan schakelt ij een soort rekenmechanisme is diat de amygdala gaat ondersteunen. Dit mechanisme loopt via de neo-cortex en neemt derhalve meer tijd in beslag. Zo zie je maar dat een mens een comp[ex wezen is.
Zitten de hersenen in het hoofd? Of zit het hoofd in de hersenen? Mogelijkerwijs begrijpen jullie dan allemaal in een klap zonder hersenen hetzelfde. Dat is nu eens hele andere koek dan hersenen.
Zonder lichaam en buitenwereld heeft het brein geen functionaliteit. Dus wij zijn meer dan alleen ons brein.
Zonder lichaam en buitenwereld heeft het brein geen functionaliteit. Dus wij zijn meer dan alleen ons brein.
De vraag is of Paul MacLean en/of Piet Vroon blijvend een voorbeel zijn, terwijl ook in de huidige eeuw de wetenschap zich blijft doorontwikkelen. En de verschillende wetenschappers het regelmatig vokstrekt oneens zijn. Ook over nieuwe inzichten met telkens het risico op een volgende vrije val. Hoe dan ook blijft wetenschap interessant. Er wordt ook ontstellend veel verdiend door adapten en verkopers van simplistische modellen, die passen bij de verbeelding en kennis van de non-(social-)scientists. https://www.groene.nl/artikel/de-vrije-val-van-piet-vroon
De vraag is of Paul MacLean en/of Piet Vroon blijvend een voorbeel zijn, terwijl ook in de huidige eeuw de wetenschap zich blijft doorontwikkelen. En de verschillende wetenschappers het regelmatig vokstrekt oneens zijn. Ook over nieuwe inzichten met telkens het risico op een volgende vrije val. Hoe dan ook blijft wetenschap interessant. Er wordt ook ontstellend veel verdiend door adapten en verkopers van simplistische modellen, die passen bij de verbeelding en kennis van de non-(social-)scientists. https://www.groene.nl/artikel/de-vrije-val-van-piet-vroon
De vraag is of Paul MacLean en/of Piet Vroon blijvend een voorbeel zijn, terwijl ook in de huidige eeuw de wetenschap zich blijft doorontwikkelen. En de verschillende wetenschappers het regelmatig vokstrekt oneens zijn. Ook over nieuwe inzichten met telkens het risico op een volgende vrije val. Hoe dan ook blijft wetenschap interessant. Er wordt ook ontstellend veel verdiend door adapten en verkopers van simplistische modellen, die passen bij de verbeelding en kennis van de non-(social-)scientists. https://www.groene.nl/artikel/de-vrije-val-van-piet-vroon
[…] gaat vaak mis, omdat managers te weinig rekening houden met onze drie breingedeelten: het instinctieve, emotionele en rationele. Ons instinctieve reptielenbrein zorgt daarbij voor […]
[…] gaat vaak mis, omdat managers te weinig rekening houden met onze drie breingedeelten: het instinctieve, emotionele en rationele. Ons instinctieve reptielenbrein zorgt daarbij voor […]