Droom groot: kinderen uit groep 4 en 5 schreven een eigen boek

Juf Judith Sparenberg van OBS De Pijler in Rotterdam gaf een opdracht uit de methode Taal Actief zo’n unieke en creatieve draai, dat de kinderen er niet meer mee willen stoppen. Malmberg ging op bezoek bij groep 4 en 5 van De Pijler en belandde in een waanzinnige fantasiewereld. ‘Droom groot, geef ik de kinderen mee.’

‘Schrijf een fantasieverhaal’, luidde de opdracht in Taal Actief, tijdens een van de lessen in groep 4 vorig schooljaar. In deze les leren de kinderen een titel, inleiding, kern en slot schrijven. Een hele opgave. ‘De kinderen vonden het in het begin een beetje moeilijk, want waar begin je?’, vertelt Judith. Gelukkig heeft ze een creatieve geest en is zo’n opdracht perfect aan haar besteed. Ze gaf de kinderen een voorzetje. ‘Ons lokaal kijkt uit op straat, en ik verzon een fantasiesituatie: stel dat er een bus stopt en we moeten allemaal instappen. Vervolgens gaat de bus rijden en bij elke halte stapt steeds één kind uit. In wat voor wereld beland jij dan?’ Judith kleedde haar verhaal aan met grappige details: zo zag de bus er van binnen uit als een woonkamer met schemerlampen.

Het verhaal van de juf wakkerde duidelijk de fantasie van de kinderen aan, want één kind gooide meteen haar handen in de lucht: ‘In Peppa Big-land!’ Een ander zag zichzelf uitstappen op Mars, waar hij vervolgens rondzweefde tussen de marshmallows.

Ga maar schrijven

De toon was gezet. ‘”Ga maar schrijven”, zei ik. Dat was soms worstelen voor de kinderen, want een verhaal opstellen moeten ze natuurlijk nog leren in groep 4. Dat was niet erg: als ze maar alles opschreven wat in hen opkwam’, zegt Judith. ‘Er kwamen zulke bijzondere fantasieën uit. Echt hele verhalen. In de herfstvakantie zocht ik voor ieder kind op internet afbeeldingen die bij hun verhaal pasten en daar maakte ik een schilderijtje van met de taalles achterop. Als aandenken.’

Eind goed, al goed, toch? Nou nee, de geslaagde opdracht kreeg een bijzonder staartje. Na een schoolbezoek van kinderboekenschrijfster Janneke Schotveld zette Judiths zus de juf aan het denken: ‘Jij maakt zoveel leuke dingen met die kinderen; waarom schrijf jij geen kinderboek?’

‘Eigenlijk hoeft dat niet, dacht ik’, zegt Judith, die het idee wel zag zitten. ‘Het verhaal was er namelijk al. Ik legde het idee van een boek voor aan de kinderen en die vonden het meteen te gek.’ Dus ging Judith aan het schrijven, met de verhalen van de klas en een klein beetje van haar eigen fantasie. Ondertussen las ze stukken voor, zodat de kinderen konden meedenken. ‘We hebben zo met elkaar gelachen. Een aantal kinderen zag al voor zich hoe het boek werd verfilmd, en hoe ze er geld mee konden verdienen om hun ouders te helpen. Heel vertederend.’

Inmiddels heeft de juf het boek laten afdrukken en is de klas doorgestroomd naar groep 5. Toen ze het boek voorlas aan haar nieuwe groep 4, ontstond er iets moois. ‘De kinderen van groep 4 en 5  zochten elkaar op om over de verhalen te praten en er ontstond verbinding. Met mijn huidige groep 4 werken we nu aan een nieuw boekje, met weer compleet nieuwe verhalen. Ook leuk: een vader maakt de illustraties.’

Alles uit je les halen

Aangestoken door het enthousiasme van de groep, ging methodespecialist Michiel Boudewijn van Malmberg langs bij OBS De Pijler om het fantasieboek te beleven. ‘De kinderen van groep 4 en 5 ademen lezen. Geweldig om te zien’, vertelt hij. ‘Ze mochten voorlezen uit eigen en andermans werk, en het leesniveau is hoog. Judith heeft oog voor wat kinderen kunnen en haalt dat eruit met dit initiatief dat niet alleen het leesplezier vergroot, maar ook gewoon heel erg leuk is. Het laat zien wat je allemaal met een les uit Taal Actief kunt doen en welke kansen daaruit voortkomen.’

Zo is er bijvoorbeeld Aston, die droomt dat hij van de tribune wordt geroepen in een volle kuip om mee te voetballen met Feyenoord. Hij droomt en denkt rood-wit. Chifae schrijft over Bloemenland en andere kinderen wanen zich in een boekenbos, compleet met reuzen en kabouters.

Judith merkt dat de kinderen door het boekenproject meer interesse hebben in lezen en schrijven. ‘Het wordt door het digitale tijdperk steeds moeilijker om ruimte te maken voor lezen, schrijven en creativiteit. Het samen maken van het boek is een manier om te laten zien hoe belangrijk die dingen zijn, op het niveau van het kind.’ Haar wens is om het boek echt uit te geven. ‘Ik wil de kinderen laten zien dat je groot mag dromen, en ze meegeven dat ze nog een hele toekomst voor zich hebben waarin de mogelijkheden eindeloos zijn.’