Laatste update door de redactie: mei 2025
De overgang van groep 2 naar 3 is voor veel kinderen een grote stap. Met name de verandering van veel spelen naar het meer schoolse werken aan tafel kan begeleiding nodig hebben. De leerstof in groep 3 op een speelse manier aanbieden, helpt om de overgang van groep 2 naar 3 soepeler te laten verlopen. Maar hoe doe je dat? We delen in dit artikel 5 tips voor leerkrachten van groep 3 om kinderen te helpen met deze overgang.
1. Spelen in hoeken inzetten
Veel basisscholen werken in groep 3 met hoeken. Door de leerstof in het begin van groep 3 in hoeken aan bod te laten komen, hanteer je dezelfde manier van leren en werken als in groep 2.
Richt een rekenhoek in met daarin een kralenrek, getallenkaarten, dobbelstenen, blokjes, een balans, een maatbeker, een liniaal en schrijfwaren.
Themahoek
Werk je in thema’s? Dan is het een goed idee om een hoek als themahoek te reserveren. Dit kan al met heel weinig plek. Denk aan een halve schoenendoos met een bepaalde achtergrond en kleine poppetjes of figuurtjes die passen bij het thema. Hoeken laten aansluiten bij het thema, biedt twee grote voordelen:
- De kinderen spelen en werken tegelijkertijd. Hierdoor kun je methodelessen compacten, omdat ze de leerstof al verwerken in de reken- of taalhoek.
- Als leerkracht kom je tegemoet aan de behoefte van spel en beweging, die ook bij kinderen in groep 3 nog sterk aanwezig is.
Leeshoek
Natuurlijk mag in groep 3 een leeshoek niet ontbreken. Zorg voor voldoende leesmateriaal en combineer kijkboeken, letterboeken en boeken voor de beginnende lezers. Zorg dat de kinderen zelf bij de boeken kunnen! Boeken die bij het thema horen, krijgen natuurlijk een plekje in de uitstalling.
Schrijfhoek
Richt een schrijfhoek in waarin kinderen zelfstandig kunnen oefenen met (creatief) schrijven. Natuurlijk liggen hier papier, pennen en potloden, maar ook letterstempels. Stal ook voorbeelden van schrijfmateriaal uit, zoals ansichtkaarten, een boodschappenlijstje, een verlanglijstje met Sinterklaas… noem het maar op! Leg er ook een paar tollen bij. Daarmee oefenen de kinderen spelenderwijs met de pengreep.
Werk je met Lijn 3?
Wist je dat er in de methode Lijn 3 bij de start van elk thema concrete suggesties in de handleiding te vinden zijn voor de inrichting van je hoeken?
2. Bewegend leren in het lesrooster opnemen
Op steeds meer basisscholen zien we in groep 3 bewegend leren. Het geeft kinderen de ruimte om tussen de lessen door te bewegen. Dit is goed voor de ontwikkeling en de werking van de hersenhelften, en helpt om de invloed van prikkels te verminderen. Wist je trouwens dat er een verschil is tussen bewegend leren en een energizer? Aan bewegend leren is in principe een lesdoel verbonden. Een energizer gaat puur om het bewegen, en heeft als doel de energie van de kinderen op te frissen. Je kunt beide vormen inzetten in je klas!
Koppelen aan fonologisch bewustzijn
Bewegend leren kan op allerlei manieren. Koppel bewegend leren aan het oefenen van fonologisch bewustzijn en letterkennis. Geef de vier hoeken van het lokaal bijvoorbeeld elk een eigen letter. Noem woorden die beginnen met één van de letters en laat kinderen naar de juiste hoek lopen. Of haal het groepseffect weg, door kaartjes uit te delen met plaatjes van woorden of korte woordjes en elk kind zo individueel naar de juiste hoek te laten lopen. Laat kinderen de lengte van zinnen beoordelen door hoepels op een rij neer te leggen en voor elk woord een stap in een hoepel te zetten.
Werk je met Lijn 3?
Wist je dat er in de methode Lijn 3 concrete lesmomenten zijn uitgewerkt voor bewegend leren? Je kunt ze inzetten tijdens de aanbieddagen of op een ander moment wanneer het je uitkomt.
Samenwerken op het schoolplein
Geef de les over samenwerken van de sociaal-emotionele methode eens op het schoolplein. Verdeel de klas dan in groepen en laat de kinderen in een rij achter elkaar staan. Wie kan het snelste de hoepel van achter de rij naar voren aangeven? Breid dit eventueel uit met door de hoepel heen stappen terwijl je deze doorgeeft aan je klasgenoot. Ook een succes: in een groepje werken en een klasgenoot als levende stoel over tillen. Welk groepje kan dit het snelste?
3. Meer buitenspeeltijd
Jonge kinderen die na oktober nog 6 jaar moeten worden, hebben soms moeite met de langdurige leertijd tussen de pauzes. Door ook in de middagen nog een kwartier tot half uur naar buiten te gaan, is het makkelijker om de overgang naar langer stilzitten en opletten te maken. Tijdens deze tijd buiten kun je bewegend leeractiviteiten toepassen.
Heb je op school een apart plein voor de kleuters en voor de grotere kinderen? Voor sommige kinderen die net in groep 3 zitten is het grote schoolplein nog te groot. Het is overweldigend. Dit maakt het moeilijk voor ze om tot spelen te komen. Als je ze laat spelen op het kleuterplein of ze begeleidt met een groepsactiviteit of een geschikt spel, lukt het deze kinderen beter om te spelen.
4. Letterspelletjes in groep 2 al dagelijks inzetten
In groep 2 wordt er al druk met letters en cijfers geoefend. Door in deze groep dagelijks op een vast moment een taalspelletje te doen, help je de kinderen om in de kring te focussen.
Een leuk letterspelletje voor groep 2 is om een letter van de week centraal te stellen. Hang de letter op. Neem wat voorwerpen mee die deze beginletter hebben en zet ze bij de letter. Ook in de klas kunnen kinderen op zoek naar woorden waarin de letter voorkomt.
Eerder aangeboden letters herhaal je natuurlijk af en toe op een speelse manier. Hang alle eerder behandelde letters op en doe bijvoorbeeld een ‘raad de letter’-spel. Noem drie woorden die beginnen met één van de letters, en laat kinderen aanwijzen welke letter ze gehoord hebben.
Als voorbereiding op het zingend lezen, kun je een spelletje doen waarbij je woorden zingend uitspreekt en aan de kinderen vraagt om het hele woord te benoemen. Begin met korte, klankzuivere mkm-woorden als mus, pan of bes en breid uit naar woorden met medeklinkerclusters als stoel, park of plakt. Je kunt deze spelletjes ook combineren met de letter van de week. Laat de letter dan ook zien aan de kinderen.
Als voorbereiding op spelling, kun je oefenen met het hakken van woorden die je noemt. Maak handbewegingen bij het hakken en stem deze af met de leerkracht van groep 3, zodat jullie dezelfde beweging maken. Welke klanken hoor je in mus? – M-u-s.
5. Iedere dag een ontspanmoment
Ontspanhoek
Denk bij het inrichten van hoeken ook eens aan een ‘ontspanhoek’. De kinderen die aanvoelen dat het ze even te veel wordt, kunnen daar 5 minuten met de lego, klei of ander sensorisch materiaal spelen. Als ze voelen dat ze tot rust komen en verder kunnen met hun werk, gaan ze zelf weer naar hun werkplek toe. Alleen al het idee van deze mogelijke ontsnapping in de klas, is voor veel groep 3 kinderen een geruststelling.
Het is ook fijn om dagelijks een ontspanmoment in te lassen. Ideeën zijn aan het einde van de dag tekenen over iets wat je heel leuk vond en klassieke muziek afspelen tijdens de tekenles, of even lekker in de klas dansen. Door een dagelijks ontspanmoment weten de kinderen dat ze de kans krijgen om de dag positief af te sluiten.
De overgang van groep 2 naar groep 3 is een belangrijke mijlpaal. Door bewust in te zetten op speelse leerhoeken, beweging, voldoende ontspanning en een goede voorbereiding vanuit groep 2, maak je deze stap aanzienlijk kleiner en prettiger voor de kinderen. Met deze tips creëer je een warme en ondersteunende omgeving waarin jonge leerlingen vol vertrouwen kunnen wennen aan de nieuwe structuur en leerstof van groep 3.
