“Een mens is nu eenmaal een dier met een belachelijk groot hoofd”, zegt S. Pinker in “The Language Instinct”. Ik verwacht niet dat u zich na deze aanhef tersluiks naar de spiegel begeeft om dit citaat voor uw specifieke geval te verifiëren. Ik kan u namelijk geruststellen. Ieder van ons heeft zo’n hoofd en als iedereen zo’n hoofd heeft, is deze eigenschap gemeengoed geworden en niet meer belachelijk.
Als wij onze hoofden echter vergelijken met die van andere primaten, dan zouden we pas na een verblijf van achttien maanden de baarmoeder verlaten hebben in plaats van na negen.
Maar het bekken van een vrouw heeft ook zo zijn grenzen. Het kind wordt dus na negen maanden uit de moederschoot verdreven. Maar de geboorte vindt eigenlijk achttien maanden na de conceptie plaats! En hiermee is de titel van dit artikel verklaard.
Volgt taal een ontwikkeling die overeenkomt met andere delen van het lichaam? Met tanden bijvoorbeeld? Tanden bieden evolutionair voordeel, omdat ze de toegang tot voedsel vergemakkelijken en daarmee de overlevingskansen. Tanden maken een ontwikkeling door, die voor de pubertijd is voltooid. Daarna ontwikkelen tanden zich niet meer en zijn ze onderhevig aan slijtage tot grote vreugde van de tandartsen.
In VTV5 hebben we gezien dat verwerving van taal gegarandeerd is tot de leeftijd van 6 jaar (kritische periode), maar dat dit natuurlijke vermogen verdwijnt na de pubertijd. Kinderen die om wat voor reden dan ook niet in aanraking komen met taal, kunnen na hun pubertijd geen taal meer leren. Geen moedertaal en geen vreemde taal!
Maar hoe zit dat nu met het leren van vreemde talen, het onderwerp van deze reeks? Waarom kunnen we wel vreemde talen leren en geen moedertaal na deze kritische periode?
Evolutielinguïst James R. Hurford en Simon Kirby (1993) deden onderzoek naar de co-evolutie van een biologisch kenmerk (de kritische periode van taalverwerving) en een cultureel kenmerk (de omvang van talen). In computermodellen tonen zij een interactie tussen genen en cultuur aan, die het best als een symbiose kan worden omschreven. Zij toonden aan dat LeerSnelheid van een individu X de duur van de Kritische Periode (beide biologisch) de Maximale Omvang van de moedertaal van het Individu (cultureel kenmerk) bepalen: LS x KP = MOI. Conclusie: Zonder kritische periode geen moedertaal.
We kunnen na de kritische periode weliswaar geen moedertaal meer leren, maar we hebben wel de basis gelegd voor vreemdetaalverwerving (VTV). Want onze biologische taalmodule is gevuld en wel met MOI. Er is taalkundige voorkennis! De module werkt en kan nu ook in dienst worden gesteld van VTV. De grens voor de leerder van een vreemde taal wordt nu bepaald door MOI en door de afnemende kwaliteit van onze processor. Dit heeft gevolgen voor het onderwijs in de vreemde talen.
Welk advies geeft u aan ouders en aan de leerkrachten van het basisonderwijs?
Graag uw reactie.
