We stevenen af op het laatste deel van de serie over Vreemdetaalverwerving (VTV). Gezien de recente discussies over Engelse les in het basisonderwijs heeft Henk Witteman een kort artikel geschreven over dit onderwerp. Volgende week sluiten we af met een concluderend artikel en een filmpje waarin prof. dr. Gerard Westhoff ingaat op een aantal belangrijke zaken in de vreemdetaalverwerving.
Over jonge kinderen en vreemdetaalonderwijs wordt regelmatig gezegd: ‘Laat ze toch eerst goed Nederlands leren! Zo’n tweede taal brengt het kind alleen maar in de war!
Laten we eens wat nader op deze zorgen ingaan.
1. Overbelasting van het kinderbrein of stimulans cognitieve ontwikkeling?
In VTV(5), Taalverwerving en de Flipperkast hebben we al gezien dat de kritische periode waarin kinderen het gemakkelijkst een taal leren zich afspeelt in de periode voor het 6e jaar. Er is dan zoveel grijze stof in de hersenen en met name in de temporale cortex dat het leren van een taal en zelfs een tweede en een derde taal vanzelf gaat. Daarna neemt dit exceptionele vermogen langzaam af omdat het teveel aan niet-gebruikte grijze cellen wordt “gesnoeid” en aan het begin van de pubertijd verdwenen is. Concreet betekent dit dat een flink deel van de neuronen(hersencellen) afsterft als er geen gebruik van wordt gemaakt. Ergo: een tweede of derde taal voorkomt het afsterven van een deel van de neuronen.
Uit onderzoek van het University College London bleek dat het leren van een tweede taal de dichtheid van de grijze stof vergroot. Deze grijze stof is van belang voor het verwerken van informatie in de temporale cortex.
Moedertaal eerst en dan pas tweede taal?
Dit is niet nodig als de kinderen de moedertaal maar blijven spreken. De moedertaal is belangrijk, omdat deze de cognitieve ontwikkeling van het kind ondersteunt. Allochtone ouders die met jonge kinderen hier komen wonen, doen er goed aan hun eigen taal met hun kinderen te blijven spreken tot in ieder geval de pubertijd. Doen ze dit niet en gaat een kind van bijvoorbeeld 3 jaar ineens uitsluitend Nederlands spreken, dan wordt de cognitieve ontwikkkeling van het kind verstoord. Natuurlijk kan het kind op school gewoon ondergedompeld worden in het Nederlands.
2. De kwaliteit van de leraren.
In het filmpje hoor je dat Juf Christine een uitstekende uitspraak heeft. Zo hoort het ook. U hoort dat ze in deze allereerste les uitsluitend Engels spreekt. Ze brengt de taal in spelvorm, aangepast aan de interesses van de kinderen.
Eind volgende week het slot!
Ik blijf deze reeks op de voet volgen. Ik vind het jammer dat de volgende week de laatste uit deze serie zal zijn. Deze 16e bijdrage vind ik bijna ontroerend. Je ziet juf Christine (familie van u, mijnheer Witteman?) met de peuters bezig. Je ziet hoe spontaan en hoe snel ze de cues van hun juf oppakken. Het is duidelijk. Deze kinderen hebben geen grammatica nodig. Voor deze kinderen is het leven een spel en een spel is het leven. En praten in welke taal dan ook is leven. Complimenten voor deze juf.
De les van Nadine heeft het geluid weer terug. In dit filmpje van docente Christine is er geen probleem. Ik vind deze lessen in beeld erg instructief. Advies aan redactie: ga hier mee door.
Ook ik probeer deze reeks zoveel mogelijk te volgen. Deze 16e bijdrage geeft weer voldoende stof tot nadenken. Ik vraag me ook af hoe juf Christine aan de uitstekende uitspraak van het Engels komt. Tweetalig opgevoed? Langere tijd ondergedompeld geweest in de Engelse taal?
Henk- Job de jongste van ons (3jaar) heeft het filmpje ook gezien en vraagt als hij aan het kleuren is “hoe heet deze kleur in die andere taal”.
Grappig….
Groet,
Annet
Ik heb nog eens naar het filmpje gekeken omdat het me raakte als eerste ‘tweede taalles’ aan een groep. Leuk om naar die verschillende kindertjes en hun reacties te kijken. Ik heb zelf regelmatig gewerkt met groepen die begonnen met Nederlands als tweede taal. Eigenlijk veranderen mensen niet echt als ze een nieuwe taal leren. Of ze nu 3, 4 of 20 of 65 zijn. Hun vermogen om de taal gemakkelijk te leren verandert wel als ik jouw informatie goed begrepen heb Henk, maar hun leerstijl nemen ze toch hun hele leven mee.
Francine Hendriks. Of leerstijlen aangeboren zijn of niet, hangt af van het construct dat wordt gebruikt. Ik ga door de inzichten die hersenonderzoek opleveren voor het maken van onderscheid tussen de inzet van linker- of rechterhersenhelft. Mijn terminologie is gebaseerd op de constructen van G. Pask en N.Entwistle en Gazzaniga. J. Vermunt gaat in mijn opvatting meer uit van leerbare constructen zoals stapsgewijze verwerking en diepteverwerking. Deels overlappen ze ook mijn constructen. Ik voel me echter gesteund door hersenwetenschappers die meer gaan in der richting van voorgeprogrammaerde leerstijlen, zoals jij, Francine, die ook in de praktijk heeft ervaren. Overigens heb ik in mijn promotie-onderzoek gebruik gemaakt van de leerstijlen van J. Vermunt. Ik ben nog steeds een bewonderaar van Jan.
Geachte meneer Witteman,
Ik heb genoten van het filmpje. Wat reageren kinderen op deze leeftijd toch spontaan. Ik kan me goed voorstellen dat deze kinderen bij deze juf graag Engels leren.
Ik heb wel een vraag. Hoe moeten we de storing in de cognitieve ontwikkeling verklaren als kinderen overstappen van de ene taal naar de andere? Wordt hier wel rekening mee gehouden?
Mail van een moeder. De kennis van de wereld verloopt aanvankelijk via de zintuigen. Na ongeveer het derde jaar begint het kind kennis te krijgen van symbolen. Hij leert spreken, woorden(symbolen) toe te kennen aan begrippen. De uitwisseling van symbolen loopt via taal. Deze symbolen stimuleren de cognitieve ontwikkeling. Komt het kind dan in een omgeving waar anderse symbolen (=taal) worden gebruikt, dan kan taal zijn cognitieve ontwikkeling tijdelijk niet ondersteunen. Natuurlijk komt dit weer goed, maar onderzoek wijst uit dat de tijdelijke vertraging niet meer wordt ingelopen. Vandaar het belang van de moedertaal, zeker tot de pubertijd.
Hallo Juf Christine,
Mijn complimenten! Leuk kind die Jaaspppeer. Lekker Limburgs. Iedereen zou wel zo’n juf willen hebben.
Dat snoeien van neuronen vind ik wel eng. want wat weg is komt nooit meer terug. Ik vond het 5e artikel erg interessant. Daar zie je precies wat er met je kind gebeurt in de loop der jaren. Juf Christine, hoe kom je aan dat Engelse accent al ben je toch een Nederlandse. Heb je er misschien lang gewoond?
Hier een reactie van Juf Christine. Bedankt voor de complimenten in de reacties. Lesgeven aan jonge kinderen geeft zoveel voldoening en energie! Ik sta telkens weer versteld van het leervermogen van jonge kinderen. Doodzonde dat er voor deze generatie zo weinig mogelijkheden zijn. Zelf constateer ik al een groot verschil in het leervermogen wat de taal betreft tussen een kind van 3-4 jaar of een kind van 6-7 jaar en bij oudere kinderen vanaf groep 7 gaat het helemaal een stuk moeizamer. Dat is ook de reden waarom ik met mijn taalinstituut YES! voor spelenderwijs Engels ben begonnen. Hoe jonger, hoe beter merk ik ook in de praktijk. Een aantal mensen vraagt zich af hoe ik aan mijn uitspraak kom. Mijn man is Brit en docent in het tweetalig onderwijs. Thuis spreken wij Engels en onze kinderen van 7 en 9 zijn tweetalig. Vandaar mijn Engels accent. Onze kinderen leren overigens daarnaast spelenderwijs Frans. Ik kan het iedereen die jonge kinderen heeft aanraden. Vroeg een taal leren is geen belasting, maar een verrijking! http://www.spelenderwijsengels.nl
Wat mooi als je kind zo Engels kan leren. Zijn er meer basisscholen waar zo goed Engels wordt gegeven als die basisschool Windekind? Wie heeft hier ervaring nee?
Arjen Verhaak. Inderdaad is dit ontroerend om te zien. Zijn er ook in Veendam basischolen die Engels geven aan groep 1 en 2? Groep 7 en 8 is eigenlijk al te laat, zeker met een enkel uurtje per week. Wie kent scholen in Veendam of particuliere instituten?
Wat ik zo goed vind is de uitspraak van deze juf. Dat hoor je niet veel in het basisonderwijs. Ze heeft een echte Engelse uitspraak. Juf Christine, heeft u misschien in Engeland gestudeerd?
Beste Patricia,
Bedankt voor het compliment en nee, ik heb niet in Engeland gestudeerd, maar in mijn directe omgeving wordt Brits gesproken. De uitspraak van degene waarvan de kinderen een taal leren, is van eminent belang. Ik merk dat aan mijn leerlingen. Een aantal kinderen heeft een of meerdere nanny’s gehad met verschillende achtergronden. Bijvoorbeeld iemand van Spaanse afkomst die met de kinderen Amerikaans spreekt met een Spaans accent en daarna een Chileense met dito accent. Aan de uitspraak van de kinderen is dat te merken en dat is heel moeilijk te corrigeren. Het plus dat deze kinderen uiteraard wel hebben is dat hun kennis van de Engelse taal groot is. Maar, de kinderen die meteen van mij les krijgen, nemen mijn uitspraak over en dat valt de ouders op. In de hele discussie over Engels op de basisschool, zal dit toch een belangrijk aandachtspunt moeten zijn. Want waar haal je de kwaliteit vandaan?
Mijn dochter heeft een astrocytoom een ongeneeslijke hersentumor,Ze wordt a.s. woensdag geopereerd. Als de operatie slaagt heeft ze nog twee maanden. Christine gelooft in collectieve positieve krachten. Daarom vraagt ze u positief aan haar te willen denken en voor haar te bidden. Ze vraagt dit voor haar dochtertje van 11 en haar zoontje van 9.
Ik vergeet te vermelden dat Christine de juf is die de les geeft.
Dag Henk,
Op Twitter las ik zojuist het bericht over jouw dochter!
Ik heb haar ook een beetje leren kennen door o.a. het filmpje op OvM en had daardoor bewondering voor haar vakbekwaamheid. Ik weet dat je erg trots op
haar en op jouw kleinkinderen bent.
Wat kan het leven soms, maar mij veel te vaak, oneerlijk verlopen! Ik wens
jullie veel sterkte de komende tijd en ik hoop op het beste wat mogelijk is!
met vriendelijke groet,
Jan
Wat een verschrikkelijk nieuws, Henk. Ik kan het me haast niet voorstellen.
Woorden schieten tekort, maar laat ik toch zeggen dat ik jou en je naasten
heel erg veel sterkte toewens.
Alle goeds, Tom
Ik begrijp uit twitterberichten dat Christine heel erg ziek is. Wat eenvreselijk nieuws. Ik ben in gedachten bij jullie en hoop dat je deze moeilijke tijd met elkaar kunt dragen.
Beste Henk, gisteren stuurde je me onderstaand bericht. Omdat er ongetwijfeld meer lezers van deze site regelmatig aan Christine en jullie denken wil ik het hier delen. Ik wens jullie langs deze weg veel kracht en sterkte in deze moeilijke tijd.
“Gisteren waren mijn vrouw en ik een dagje gaan zwemmen met de kinderen. Die middag heeft Christine een epileptiscche aanval gehad en is ze spoorslags naar het ziekenhuis gebracht. Ze gaat nu naar een hospes in Valkenburg. om daat haar laatste weken door te brengen in een goede verzorging.”
Beste Henk,
Ik sta met de handen omhoog , onmacht bij al je berichten. Ik zal voor haar en haar kinderen bidden!
Veel liefs!
Theo Wismans
‘@Theo Wismans, Francine Hendriks, Jan Steenhuis en al die anderen. Op 15 augustus 2012 is mijn lieve dochter Christine in alle rust en omringd door de mensen die van haar hielden overleden. Ik ben pas nu in staat dit publiekelijk naar voren te brengen. Je kind verliezen is het ergste was je als ouders kan overkomen.
Ik ben trots op haar en op de vakvrouw die zij was. Wat mij betreft mag het filmpje en het artikel blijven staan als een monument voor wie en wat zij was.
Beste Henk,
Veel, veel sterkte bij het verwerken van het overlijden van je lieve dochter die er niet meer is. Via dit artikel en de film is zij blijvend heel dicht bij ons.
Ik heb voor haar en jou gebeden.
Gr met een traan.. Theo
Beste Henk,
Veel, veel sterkte bij het verwerken van het overlijden van je lieve dochter die er niet meer is. Via dit artikel en de film is zij blijvend heel dicht bij ons.
Ik heb voor haar en jou gebeden.
Gr met een traan.. Theo