Begin deze maand presenteerde het Platform Onderwijs2032 de hoofdlijn van zijn advies over het onderwijs van de toekomst. Het voorstel omvat een inclusieve kijk op de toekomst van ons onderwijs. Onderwijs waarin veel ruimte is voor de individuele ontwikkeling van leerlingen. En waarin – naast een vaste kern van basiskennis en vaardigheden – ruimte is voor verdieping op basis van de capaciteiten en interesses van leerlingen.
Download hier het gehele voorstel van Platform Onderwijs2032: Hoofdlijn advies – een voorstel
Het voorstel gaat uit van drie hoofddoelen van onderwijs: persoonlijke ontwikkeling, kennisoverdracht (al dan niet vakoverstijgend) en voorbereiding op deelname aan de maatschappij. Het Platform stelt voor om persoonlijke ontwikkeling als centraal uitgangspunt voor het onderwijs te nemen. Hoe scholen hier gestalte aan geven binnen hun onderwijsaanbod, wordt bepaald door de persoonlijke ontwikkeling van leerlingen. Zo kan het volgens de rapportage vorm krijgen in bestaande onderdelen als filosofie, levensbeschouwing, sport, kunst en cultuur en loopbaanoriëntatie. Vakken zijn dus niet langer het uitgangspunt van de manier waarop onderwijs is vormgegeven. De vaste kern van essentiële kennis wordt in het voorstel beperkt tot drie thema’s: natuur & technologie, mens & maatschappij en taal & cultuur.
Flexibel onderwijs
Het onderwijs dient ‘leerlingen te begeleiden in hun ontwikkeling tot zelfstandige volwassenen die behalve vaardig ook waardig en aardig zijn, voor zichzelf en hun omgeving’, aldus het Platform. Om die reden is toekomstgericht onderwijs flexibel. Scholen kunnen hun aanbod dan zo inrichten dat het past bij hun leerlingen, onderwijsvisie en hun wijk en regio. Ook stelt het scholen in staat om het aanbod van organisaties en professionals van buiten de school zo optimaal mogelijk te benutten. Daarnaast is het eigenaarschap van scholen en leraren een belangrijk punt: ‘Het is belangrijk dat ze de verantwoordelijkheid nemen om een interessant en verdiepend aanbod voor hun leerlingen te verzorgen.’
Kritiek
Inmiddels is vanuit verschillende hoeken kritiek geuit op het voorstel van Platform Onderwijs2032. En dat is maar goed ook: het is immers een discussiestuk. Zo stelt Gert Biesta in een opiniestuk in Trouw (te lezen via Blendle) dat het Platform, met het centraal stellen van de persoonlijke ontwikkeling, kiest voor onderwijs als ontwikkelingsproject. Biesta stelt een alternatief voor: het onderwijs als vormingsproject. Volgens Biesta gaat het niet om de vraag hoe we alle talenten van leerlingen kunnen ontplooien. Het gaat om een lastigere vraag, namelijk welke talenten goed leven en goed samenleven mogelijk maken. Biesta: “Zodra we inzien dat criminaliteit ook een talent is, wordt duidelijk dat het in het onderwijs juist gaat om het kritisch bevragen van talenten. Niet het begeleiden van ontwikkeling, maar het vormen van wat zich ontwikkelt, zodat volwassen in-de-wereld-zijn mogelijk wordt.” (bron: Trouw)
Hoe nu verder?
De komende weken gaat het Platform met scholen, ouders en leerlingen in gesprek over het voorstel. Ook maatschappelijke en culturele organisaties en partijen die een rol spelen in het scheppen van noodzakelijke randwoorden – onder andere op het gebied van toetsen en examineren, toezicht, opleiden en lesmateriaal – worden betrokken bij de dialoog. Op basis daarvan werkt het Platform een definitief advies uit. Dat wordt eind dit jaar aangeboden aan het kabinet.
Heeft u het voorstel van Platform Onderwijs2032 al gelezen? Op welke punten bent u het met het Platform eens? En op welke punten niet? Laat een reactie achter via onderstaand reactieformulier.
