Het liefst zie je jouw studenten tijdens hun opleiding helemaal opbloeien als mens en professional. Voor sommige leerlingen is dat niet vanzelfsprekend, omdat ze kampen met mentale klachten als stress, burn-out of een eetstoornis. Deze klachten zijn al jaren een groeiend probleem en tijdens de coronacrisis steeg het aantal jongeren met een acute hulpvraag. Wat kun jij als mbo-docent doen als je merkt dat jouw studenten niet lekker in hun vel zitten? In dit artikel geven we een aantal concrete handvatten.
Groeiend probleem onder jongeren
Tussen 16 en 27 jaar is de vraag om hulp bij psychische problemen veel groter dan in andere levensfasen. Onder studenten heeft 51% psychische klachten, zoals eenzaamheid, slaapproblemen, stress en prestatiedruk. Dat blijkt uit onderzoek van het Trimbos-instituut. Op tijd de juiste hulp krijgen is in deze levensfase erg belangrijk. Zo kunnen jongeren hun opleiding succesvol afronden. En dat draagt weer bij aan hun toekomstperspectief en eigenwaarde.
Veranderende aanpak op mbo-scholen
Gelukkig zien steeds meer schoolbesturen de noodzaak van betere psychische hulp. Mede door de komst van het passend onderwijs. Jongeren met mentale problemen blijven nu in het regulier onderwijs, waar ze extra hulp moeten krijgen. Mbo-scholen werken daarom steeds vaker samen met hulpinstanties. Er is ook meer aandacht voor preventie en signalering. Deze aanpak zorgt voor een veiliger schoolklimaat waarin mentale gezondheid bespreekbaar wordt.
Hoe herken je psychische klachten?
Als docent kan (en mag) je geen diagnose stellen, maar je kunt wel signaleren. Vertoont een opstandige leerling gewoon puberaal gedrag of is er meer aan de hand? Gaat je student door een tijdelijke dip of speelt dit al langer? Waar komt de stress vandaan? Je kunt vragen stellen aan de student om een goed beeld te vormen over wat er speelt. Op deze manier help je de student om te komen tot een gerichte hulpvraag en een goede doorverwijzing. Je kunt dan denken aan leefstijlvragen als:
- Heb je vanochtend ontbeten?
- Hoe heb je deze week geslapen?
- Doe je nog steeds aan sport?
- Zit je veel op social media?
- Hoe vaak zie je je vrienden buiten school?
Wat kun je concreet doen om je studenten te helpen? 4 tips:
1. Vertel over laagdrempelige hulpverlening
Hulp vragen is een grote stap en studenten weten vaak niet bij wie of welke instantie ze terecht kunnen. Je kunt een student vertellen over laagdrempelige onlinehulpverlening, bijvoorbeeld als ze de stap naar een instantie te groot vinden. Online vind je veel gratis informatie over jongeren en mentale zorgen, zoals op de websites Kopstoring en mbo toegankelijk. Grip op je Dip biedt ook een gratis onlinecursus om samen met andere deelnemers meer grip op je psychische gesteldheid te krijgen.
2. Motiveer zelfverantwoordelijkheid
Studenten hebben altijd zelf de verantwoordelijkheid voor het oplossen van hun klachten, maar ze moeten wel weten waar ze moeten beginnen. Stimuleer jouw leerlingen om hun klachten serieus te nemen en actie te ondernemen. Geef ze ook het vertrouwen dat hulpverleners respectvol en professioneel met hun problemen omgaan en dat de mogelijkheden van de student het uitgangspunt zijn, benadrukt Kenniswerkplaats Jeugd Utrecht Stad. Dat zorgt voor een goede kwaliteit van hulp en ondersteuning.
3. Werk aan je eigen vaardigheden
Er bestaan verschillende initiatieven gericht op de mentale gezondheid van jongeren. Op het Summa College in Eindhoven kunnen docenten de cursus Mental Help First Aid (MHFA) volgen. Dit is een soort EHBO-cursus voor mentale problemen. Tijdens deze cursus leer je meer over psychische aandoeningen, leer je problemen herkennen en ernaar te handelen in jouw rol als docent. Zo help je studenten naar de juiste zorg en help je het onderwerp mentale gezondheid te normaliseren.
4. Houd korte lijnen met het zorgteam
Het zorgteam op school kan een student ondersteunen en waar nodig doorverwijzen naar de juiste hulpverlener. Ga als docent het gesprek aan met iemand van het zorgteam. Vraag wat hun rol is binnen de school en wat het team voor jou kan betekenen. Houd de lijntjes kort en spreek je zorgen uit. Kijk samen hoe je een hulpvraag het best kunt aanpakken.
Special over Geluk
Leren voor morgen begint zonder zorgen. Geluk is een belangrijke sleutel in mentale gezondheid. Wil een leerling zich volledig kunnen ontwikkelen, is het sociaal-emotionele welbevinden noodzakelijk. Wie zich goed voelt, zal beter in staat zijn zich de vaardigheden eigen te maken. Aandacht voor het welbevinden van leerkrachten is eveneens van belang. Leerkrachten die goed in hun vel zitten, hebben minder stress, zijn beter in staat les te geven en leerlingen op een goede manier te begeleiden. Leerkrachten zijn het ‘levende voorbeeld’. Reden genoeg om extra aandacht te besteden aan dit thema en dat de meimaand is uitgroepen tot geluksmaand. We delen lessuggesties, nieuwsartikelen, tips en tricks om je geluk te vergroten. Veel lees, kijk en luisterplezier!
Hoe besteedt jouw school extra aandacht aan mentale gezondheid? Deel je ervaringen en/of tips met ons via onderstaand reactieformulier.
