Een werkstuk schrijven? ‘Gewoon’ copy + paste vanaf Wikipedia. Beeldmateriaal om de boel te illustreren? Rechtermuisknop + afbeelding kopiëren et voilà. Dat ene liedje om een video op te leuken? Waarom niet downloaden met BitTorrent? Leerlingen weten de weg naar (opnieuw te gebruiken) digitale informatie goed te vinden. Maar hoe weet je nou wat je vrij kunt gebruiken en waar auteursrecht op rust?
KoppieCopy
De lessencyclus KoppieCopy heeft als doel middelbare scholieren wegwijs te maken op het terrein van auteursrecht. In een drietal lessen leren ze wat auteursrecht precies is, vormen ze zelf een menig over intellectueel eigendom aan de hand van discussies over waargebeurde casussen en maken ze een eigen (legale) remix waarin ze hun menig verwoorden.
Legaal lesmateriaal
De auteursrechtelijke bescherming is ook iets dat betrekking heeft op docenten; zij hebben toegang tot veel digitaal (les)materiaal. Hoe je het materiaal mag (her)gebruiken is soms onduidelijk. Het is hierbij handig om te weten dat je binnen het onderwijs gedeelten van werken van derden zonder toestemming mag gebruiken ter toelichting bij het onderwijs. Deze regel wordt de onderwijsexeptie genoemd. Een kanttekening van deze regel is dat je als docent wel de bron moet vermelden en dat je soms een kleine vergoeding moet betalen aan de rechthebbende. Op de website van Kennisnet staat een overzicht van de verschillende vormen waarin je gebruik kan maken van de onderwijsexceptie.
Slim delen
Wanneer je als docent materiaal online hebt staan om te delen, maak dan gebruik van zogenaamde Open Content Licenties. Op die manier maak je het mogelijk voor anderen om jouw materiaal digitaal eenvoudig te (her)gebruiken. Je kunt daarbij kiezen uit verschillende soorten licenties waarbij je zelf bepaalt wat de voorwaarden van het (her)gebruik zijn. Op de site van Creative Commons staan de zes verschillende licenties beschreven.
Weetjes
• Wist je dat wanneer je als docent in loondienst lesmateriaal ontwikkelt, jouw werkgever de auteursrechthebbende is? Zelfs als je het materiaal in je eigen tijd schrijft!
• Wist je dat alles wat de leerlingen maken hun intellectueel eigendom is?
Meer lezen?
• Programma Stimuleren gebruik digitaal leermateriaal
• Wikiwijs over auteursrecht en licenties
• Website over auteursrecht en onderwijs
• Wikiwijs over geschikte afbeeldingen voor gebruik in lesmateriaal
• Publicatie over Auteursrecht en Open Leermiddelen
Discussiëren in de klas over auteursrecht?
Deze documentaire is een perfecte praatplaat:
Rip! A Remix Manifesto
Charlotte van Regenmortel, VictorCharlyCharly Productions
