Sinds vorige week speelt in de Volkskrant een discussie over klassenverkleining. Kleinere klassen zouden goed zijn voor de leerprestaties van de leerlingen, maar ook voor het werkplezier van de docenten en daarmee weer voor de kwaliteit van het onderwijs. Uiteraard is dit geen nieuwe discussie, maar deze keer wel met verrassende standpunten: wat bepaalt nu eigenlijk goed onderwijs?
Het begon allemaal met een artikel van Volkskrant-columnist Evelien Tonkens. Zij hield in haar column een pleidooi voor kleinere klassen. Om te beginnen omdat het niveau van de leerlingen te ver uiteen loopt, ook in het voortgezet onderwijs. Niet mee kunnen komen of je vervelen is niet meer van deze tijd. “Iedereen heeft nu recht op individuele aandacht, een eigen leerweg en een eigen leerplan. Thuis krijgen kinderen al steeds meer aandacht, in kleinere gezinnen. De kloof tussen het kleine gezin en de grote klas is te groot. Ook daarom moeten de klassen kleiner. Vijftien kinderen per klas, stel ik voor”, aldus Tonkens. Ze verwijst naar het voorbeeld van de Engelse privé-scholen: daar zitten gemiddeld 10 leerlingen in een klas, de resultaten zijn er dan ook naar. Tonkens vindt het vreemd dat recente discussies over het onderwijs helemaal niet meer over klassenverkleining gaan. Dat is wellicht te verklaren doordat het nut van klassenverkleining niet wetenschappelijk kan worden aangetoond. Maar je kunt je afvragen of iets wat in de praktijk niet voorkomt wel onderzocht kan worden. Logisch dat een effect van een verlaging van 31 naar 28 leerlingen niet aan te tonen is. Maar wat als 31 leerlingen 15 zouden kunnen worden?
Het pleidooi van Tonkens krijgt veel bijval, gezien de reacties bij het artikel. Veel reagerende docenten voelen veel voor kleine klassen. Zoals de opmerking van een ex-docent: “Klassen met vijftien leerlingen zouden mij zeker doen overwegen om de stap terug naar het onderwijs te maken.”
Maar volgens Aleid Truijens, ook Volkskrant-columnist, ligt het toch iets genuanceerder. Zij schreef deze week een reactie op het pleidooi van Tonkens. Truijens is het ermee eens dat kleine klassen prettiger zijn voor leerlingen en leraren. Maar ook zij benadrukt weer dat het effect van klassenverkleining niet bewezen is, waardoor het volgens haar niet verstandig is om hier veel geld in te investeren. Volgens Truijens is de kwaliteit van de docent veel crucialer voor de kwaliteit van het onderwijs: “Er is geen garantie dat leerlingen in een klas van vijftien beter presteren dan in een van 31, zolang er iemand voor die klas staat die maar wat aanrommelt”. Het is dan ook beter om te investeren in de kwaliteit van de leraren, met name door het verbeteren van de lerarenopleidingen.
Gezien de reacties op de beide columns ligt de waarheid in het midden: volgens veel docenten is klassenverkleining een goed instrument voor differentiatie, dus een verbetering van de kwaliteit. En natuurlijk belangrijk voor het werkplezier voor de docent en daarmee ook weer voor de kwaliteit van de docent: een gemotiveerde docent geeft beter les. Toch zijn er ook docenten die de oplossing niet zien in klassenverkleining (hier soms ook juist tegen zijn), maar in betere opleidingen, duidelijke onderwijsdoelen én enthousiaste docenten.
Wat is uw mening over dit onderwerp? Laat een reactie achter bij dit artikel en stem mee in de stelling van de week.
Truijens mag een lesje causaliteit komen volgen:
“Er is geen garantie dat leerlingen in een klas van vijftien beter presteren dan in een van 31, zolang er iemand voor die klas staat die maar wat aanrommelt”.
Zo kan ik er voor Truijens nog meer verzinnen. Zolang het in een klas 35°C is, is er geen garantie dat leerlingen beter presteren in een klas van 15 dan in een klas van 31.
Gesteld mag worden dat een gemiddelde leraar voor een gemiddelde klas meer uit zijn leerlingen zal halen wanneer er daar 15 in zitten, dan wanneer er daar 31 in zitten. Je moet al helemaal ongeschikt zijn voor je vak als je dat niet waarmaakt. Ik denk dat Tonkens in die zin een open deur intrapt.
En Tonkens droomt, want er doemen twee praktische vragen op:
1) waar vind je een dubbele hoeveelheid minstens redelijke leraren? Ik denk dat we gezien de ontwikkelingen al blij mogen zijn als we de komende jaren de klassen wegens gebrek aan docenten (bekwaam of minder bekwaam) niet noodgedwongen zullen moeten vergroten, of andere kunstgrepen toepassen.
2) Wie betaalt dat?
Inmiddels is er weer een column in de Volkskrant verschenen over dit onderwerp: http://extra.volkskrant.nl/opinie/artikel/show/id/2461/Kleinere_klassen_%282%29
De klassen zullen niet kleiner worden, omdat onze overheid niet wil of niet in staat is meer geld uit te trekken voor meer leraren. Waar zou onze minister deze overigens vandaan moeten halen?. Betere leraren kan een optie zijn, maar dan op de lange termijn. Betere leraren krijg je door verhoging van de kwaliteit van de opleidingen en door een permanent proces van (bij) scholing ven leerkachten. Daar wordt inderdaad iets aan gedaan door onze huidige minister, maar eigenlijk veel te weinig. Een meer structurele oplossing is mogelijk te vinden in een reorganisatie-proces van het werken in de klas, waarbij een deel van de werkdruk van de schouders van leraren wordt weggehaald en leerlingen werken in een slimmere leeromgeving. Wikiwijs misschien? Maar dan wel evidence-based, wetenschappelijk begeleid en beoordeeld.
Als bovenstaande titel een vraagstelling is, dan zou ik zeker mijn commentaar kunnen delen. Ik zou zelf zeggen betere leraren. En betere leraren krijg je vaak wel door gewoon meer salaris te bieden. Toen ik ooit begon als docent op een basisschool in Amsterdam Oud-Zuid, toen deed ik het echt voor de liefde voor het onderwijs. Ik kreeg dus niet veel betaald. Maar het leven was toen wel makkelijker. Je kon bijvoorbeeld eenvoudiger een huis krijgen. Als ik nu naar de jeugd kijk, die moeten echt buffelen. Wat meer salaris lijkt me dan redelijk om ook de knappe koppen naar het onderwijs te krijgen.
http://www.instituutschreuder.nl
Als bovenstaande titel een vraagstelling is, dan zou ik zeker mijn commentaar kunnen delen. Ik zou zelf zeggen betere leraren. En betere leraren krijg je vaak wel door gewoon meer salaris te bieden. Toen ik ooit begon als docent op een basisschool in Amsterdam Oud-Zuid, toen deed ik het echt voor de liefde voor het onderwijs. Ik kreeg dus niet veel betaald. Maar het leven was toen wel makkelijker. Je kon bijvoorbeeld eenvoudiger een huis krijgen. Als ik nu naar de jeugd kijk, die moeten echt buffelen. Wat meer salaris lijkt me dan redelijk om ook de knappe koppen naar het onderwijs te krijgen.
http://www.instituutschreuder.nl
ik als leerling in de 2de jaarlaag zou ik het ook heel logies vinden als de klassen kleiner worden ik heb wat onderzoek gedaan op het internet en toen kwam ik er achter dat er minder leraren zijn door te grote klassen en doordat er dan weer minder leraren zijn is de verleiding groot voor de school om gewoon meer kinderen in een klas te stoppen en dan willen weer minder leraren lesgeven enz
betere leeraren is ook een ding maar waar haal je die vandaan als niemand meer leraar wil worden…
leraren kunnen de klas ook slecht in toom houden en beginende leraren kunnen ook goeie leraren worden maar zij krijgen bijna geen kans omdat ze nog niet goed de klas in de hand kunnen houden.
ik als leerling in de 2de jaarlaag zou ik het ook heel logies vinden als de klassen kleiner worden ik heb wat onderzoek gedaan op het internet en toen kwam ik er achter dat er minder leraren zijn door te grote klassen en doordat er dan weer minder leraren zijn is de verleiding groot voor de school om gewoon meer kinderen in een klas te stoppen en dan willen weer minder leraren lesgeven enz
betere leeraren is ook een ding maar waar haal je die vandaan als niemand meer leraar wil worden…
leraren kunnen de klas ook slecht in toom houden en beginende leraren kunnen ook goeie leraren worden maar zij krijgen bijna geen kans omdat ze nog niet goed de klas in de hand kunnen houden.
ik als leerling in de 2de jaarlaag zou ik het ook heel logies vinden als de klassen kleiner worden ik heb wat onderzoek gedaan op het internet en toen kwam ik er achter dat er minder leraren zijn door te grote klassen en doordat er dan weer minder leraren zijn is de verleiding groot voor de school om gewoon meer kinderen in een klas te stoppen en dan willen weer minder leraren lesgeven enz
betere leeraren is ook een ding maar waar haal je die vandaan als niemand meer leraar wil worden…
leraren kunnen de klas ook slecht in toom houden en beginende leraren kunnen ook goeie leraren worden maar zij krijgen bijna geen kans omdat ze nog niet goed de klas in de hand kunnen houden.